Wednesday, December 5, 2007

Тайлбаргүй...

Үдэшлэг...
Харилцан яриа...
...
Уулзалт...
Уулзалт...
Уулзалт...
Уулзалт...
Уулзалт...
Уулзалт...
Болзоо...
Харилцан яриа...
Болзоо...
Харилцан яриа...
Харц...
Дахин уулзах хүсэл...
Уулзалт...
Хармаар санагдах...
Дахин уулзах хүсэл...
Тэмүүлэл...
...
...
...
...
Энэ юу вэ?
Гайхалтай...
...

Wednesday, October 17, 2007

Travel, Law, Stress,

Ойрд юм бичсэнгүй, бичсэнгүй ч гэж зав болохгүй гүйж харайсаар байгаад өдий хүрчихлээ. Гэхдээ бусдынхаа блогуудыг уншаад л байгаа шүү. Энэ удаад явж үзсэн орнуудынхаа талаар бичье гэж бодлоо. Би ч нэг их олон орноор явж байгаагүй л дээ, бусад хүмүүстэй харьцуулахад.

Хамгийн эхэнд явж үзсэн орон бол мэдээж БНХАУ. 8-р ангиа төгсөөд ээжтэйгээ хамт Бээжин хот руу галт тэргээр аялж байж билээ. Анхных болоод ч тэр үү, олон улсын шууд вагон байсан болоод гадны хүмүүс ихтэй аялж байсан болоод ч тэр үү, их л дурсамжтай аялал байсан юмдаг. Түүний дараа 2 ч удаа Бээжин рүү дахиж явсан.

Энэ хүртэл онгоцонд сууж үзээгүй байсан. 2002 онд Казахстан улсын Алматы хот руу албан томилолтоор явахдаа анх удаа онгоцонд сууж үзэж билээ. Ажлын хамт олонтойгоо явж буй анхны аялал, анхны томилолт байсан болохоор мөн л их дурсамжтай, хөгжилтэй үйл явдал их тохиолдсон, мөн урт хугацааны аялал байсан. Их ч юм үзсэн, их ч ядарсан, их ч хөгжилдсөн.

Дараа нь Хайнан арал руу ажлын хамт олонтойгоо 7 хоногийн хугацаатай амралтаар явсан. Оны шилдэг ажилтан болоод шагнуулсан хэрэг л дээ. Дандаа залуучууд, эндээс галт тэргээр явсан болохоор галт тэрэгний хурдан явж байгаа гэж, бидний хөгжилдөн цэнгэлдэж байгаа гэж, их сайхан аялал болсон. Хайнан-д их зүйл үзсэн. Сувдны аж ахуй дээр очиж, хэрхэн сувд үржүүлгийн ажил явагддаг, болорыг хэрхэн олборлодог, хуурамчаас хэрхэн ялгадаг гэх мэт их олон зүйлсийг үзэж харсан, мэдсэн.

Дараа нь бас нэг Бээжин явчихаад, зун нь Хонг Конг улс руу албан томилолтоор явлаа. Жижиг газар, олон хүнийг хэрхэн багтааж болдгийг харлаа. Дунд нь орж явж үзлээ. Өртөг өндөртэй газар амьдрах хэцүүг мэдэрлээ. Аливаа юмыг эхлээд судалж үздэггүй хэнэггүй зангаасаа болж одоог хүртэлхи амьдралдаа хамгийн өндөр өртөгтэй өглөөний цайг тэнд ууж үзлээ. Мөн яаруу зангаасаа болж тийм үнээр таксидаж үзлээ. Уг нь метро нь их ойлгомжтой, дажгүй л юм байна лээ шд, би л тоогоогүй болохоос. хэхэ.

Энэ жилийн зун Сингапур улс руу явж үзлээ. Бас олон улсын хуралд оролцож, туршлага судлахаар. Урьд өмнөх албан томилолтуудаас хамгийн үр өгөөжтэй томилолт нь энэ байсан болов уу гэж бодож байгаа. Олон орны банкуудаас хүмүүс ирсэн, сайхан сайхан лекц уншсан, гадуур нь явахдаа бас зүгээр байгаагүй, банкны салбаруудаар нь орж өлөн нүдэлж явсных их юм сурсан шүү. Заримаас нь ажилдаа ашиглаж эхэлж байгаа, Монголд нэвтрээгүй зүйлс.

Ер нь ингээд бодож байхад, эдгээр улсуудад хууль дүрэм нь хэр хатуу, чанга байдгийг нь мэдэхгүй ч хүн бүр түүнийг сахиж байхад хажууд нь байгаа нутгийн биш хүн ч дагаад мөрддөгийг мэдэрсэн. Хонг Конг-д гэхэд л алхам тутамд "Бид дэлхийн хамгийн анхны тамхигүй хот гэдгээрээ бахархдаг" гээд л бичээд хадчихсан, зурагт хуудсууд өлгөөтэй байхад баргийн тамхи татдаг хүн тэвчихээр л юм билээ. Би татдаггүй учраас тун баясгалантай явсан, тэнд. Мөн зам нь хоосон байсан ч гэрлэн дохиог хүлээгээд л зогсож байдаг, учир нь гэрлэн дохио зөрчиж яваад осолд орвол шууд буруутан болдог. Манайхан бол хоосон байна гээд л алхаад гарчихдаг. Мөн машинууд нь улаан гэрэлтэй байхад уулзварын цагаан шугамыг нэвтэрдэггүй, харин манайхан бол аажим аажмаар мөлхөөд, явган хүнээ түрээд, шахаад явсаар байгаад уулзварын голд очоод зогсчихдог, цагдаа нь юу ч хэлдэггүй, хараад л зогсож байдаг. Та бүхэн мэдэж байгаа биз.

За за, бүр хадуураад явж байна. Миний хэлэх гэсэн гол санаа бол хүн бүр дор бүрнээ ухамсарлаад, хогоо хаяхгүй, дүрмээ зөрчихгүй байхад манай улсад санаа зовох юм нэгээр багасаж, хүмүүс бид нүүр баясгалантай явах болно шүү дээ. Стрессээс бага ч атугай ангижирна гэсэн үг. Үүнийг очиж үзсэн цөөхөн улсуудтайгаа харьцуулж хэлж байгаа юм.

Миний дараагийн очих цэг бол Вьетнам, Ханой хот. Түүний дараа Энэтхэг, Шинэ Дели хот. Эдгээр улсуудад очиж ирээд тайлангаа тавина аа.

За түр баяртай,

Monday, August 20, 2007

Ханиад, бас бус зүйлс ...

Зиак, ингээд 2 бүтэн өдөр гэрээсээ гаралгүй, орноосоо өндийлгүй ханиаданд дарлуулж хэвтэж өнгөрөөлөө дөө, хөөрхий гэж. Хаанаас нь ч тэгж их нойр гардаг юм, унтаад л, унтаад л. Уг нь нөгөө өдөрт 5-6 цаг унтахад л хангалттай байдаг байсан хүн сая 2 хоногт харин 5-6 цаг л сэрүүн байх шив дээ. Хамар битүүрээд Галазолин, нусны алчуур, салфетка хармаалаастай. Байнга л ханиалгаастай. Хэцүү байна шүү. Хэд хоног эрчимтэй эмчлэхгүй бол, өмнө нь хэд хоног зүгээр болчихоор нь эдгэчихлээ гээд яваад байсан чинь хууртагдаж орхиж. Ханиадны вирус гуайг өөрийг нь антибиотик тусгаж байж сална даа.
Өмнө нь бичиж байсан Билл Гейтс-ийн “Сэтгэлгээний хурдтай бизнес” номыг уншаад дуусгачихсан. Талаас нь хэтрүүлчээд уншилтын хурд удаашраад л, долоо хоногт 3-6 хуудас гэх мэт. Тэгж байгаад нэг эрчимтэй барьж аваад дуусгалаа. Дундуур нь даанч ажил ихтэй байсан болохоор ингэж удаан уншсан хэрэг л дээ. Одоо бас нэг шинэ ном аваад уншиж эхэлсэн. “Хүчирхэг компанийг хэрхэн босгох вэ?” гэдэг ном. Энэ номыг харин эрчимтэй уншиж байгаа. Талд нь оруулчихсан байгаа. Энэ номын талаар төрсөн сэтгэгдэл гэвэл: Шинэ бизнес эхэлж байгаа, удирдах албан тушаалд очиж байгаа, удирдах албан тушаалд ажиллаж байгаа, стратеги удирдлага, удирдахуйн ухааныг сонирхон суралцаж байгаа, судалж байгаа, карьер ахихыг хүсэж байгаа гэх мэт хүн бүхэн уншихад илүүдэхгүй, өөрийн зүгээс санал болгох номын нэг. Уг номонд: байгууллагын удирдагч хүн ямар байх ёстой, байгууллагын хэтийн зорилт гэж юу вэ? Түүнийг тодорхойлох нь хэр их ач холбогдолтой талаар, мөн хэрхэн тодорхойлох, стратеги төлөвлөлт гэж юу вэ? Байгууллагын үнэт зүйлс, баримтлах зарчим гэж юу вэ? Дэлхийд болон улсдаа алдаршсан компаниудын жишээ, удирдагчдын хэлсэн үгс гэх мэт зүйлсийг багтаасан байна.
Өмнө дурдсан Билл Гейтс-ийн номын талаар гэвэл, уг ном нь өнөөдөр зөвхөн мэдээллийн технологийн бизнес эрхлэгч, ажилтнууд биш төрийн байгууллага, оюутнууд, хувийн хэвшлийнхэн, эрүүл мэнд гээд л бүх л салбарын хүмүүс зайлшгүй унших ёстой ном гэж би бодож байна. Уг ном нь хэдийгээр 1999 онд хэвлэгдсэн ч түүнд дурдагдсан ихэнхи зүйлс, санаанууд нь одоо л олон нийтэд өргөн хүртээмжтэй болж, хүмүүсийн хэрэглээнд нэвтэрч байгаа нь уг номын зохиогчийн оюуны чадавхи, алсыг харсан бодлого нь хэр гайхалтайг илтгэж чадах байх. Чухам өнөөдөр л олон нийтэд илүү хүртээлтэй болж буй электрон худалдаа, электрон засаглал, зайн сургалт, байгууллагын дотоод мэдээллийн урсгалын тогтолцоо, түүнийг үр ашигтай ашиглах гэх мэт санаанууд нь аль 8-9 жилийн өмнө тэр хүнд бодогдсон, төлөвлөгдчихсөн байсан гэхээр бас л гайхалтай. Юутай ч та бүхэн өөрсдөө энэ номыг уншаад үз. Уг нь 3 цуврал ном шиг байна лээ. Монголоор эхнийх нь гарсан байсан. Сүүлийн 2-г нь англиар олж аваад уншихаар төлөвлөчихсөн байгаа.
Сүүлийн үеийн иймэрхүү орчуулгын номнуудыг уншаад байхаар манай орчуулагчид болон хэвлэлийн компаниуд доторхи найруулга, өгүүлбэр зүй, алдааны тал дээр ихээхэн дутмаг ажилладаг юм уу даа гэсэн бодол төрсөн. Мэдээж, хийсэн хүн нь өөрөө шалгахаар алдаагаа тэр болгон бүрэн ажигладаггүй, олж засдаггүй байх. Харин номын редактор, хэвлэлийн эх бэлтгэгч гэх мэт хүмүүс нь давхар давхар засаж, хэвлэлд бүрэн бэлэн болсон хойно нь бас нэг шалгагч ажилтан түүнийг нарийн уншиж, засаж байвал номын чанар илүү сайжирч, борлуулалтад ч сайнаар нөлөөлөх учиртай. Ингэхгүй бол хүмүүс өөр хоорондоо: “Энэ ямар ном байна? – Уул нь дажгүй юм шиг байна лээ, гэхдээ орчуулга нь жаахан тийм, нэлээн уншиж байж ойлгохоор байсан. – Аан за за, тэгвэл яахав. Өөрийг үзье” гэх мэтээр номын үнэлэмжүүд хувь хүмүүсийн харилцаанын түвшинд тархана. Ялангуяа орчуулгын номнуудын хувьд энэ байдал нь маш их нөлөөлнө.
За, баахан хадуурчих шиг боллоо. Ойрд Улаанбаатар хотод бороошоод, намрын уйтгартай саарал өдрүүд эхлэх гээд байх шиг байна. Уг нь энэ борооны ядаж тал нь 5, 6-р сард орсон бол зуншлага сайхан болж, ирэх өвөл яана даа гэж толгой өвтгөхгүй байх байж дээ.
За одооноос л өвлийн бэлтгэлээ сайн хийж эхлэхгүй бол ч юу юугүй л өвөл хүрээд ирнэ шүү. Нэг л мэдэхэд намар болж байгаа шиг. Яарч сандарч, их мөнгө зарцуулж байхаар, эртхэн бэлдээрэй.
За, ирж буй шинэ 7 хоногийн ажилд тань өндөр амжилт хүсэж, өөрийн амьдралын туршид дурсагдах их зүйлийг хийж бүтээгээрэй гэж хүсье.

Monday, August 13, 2007

Удаан орж ирсэнгүй...

Удаан хугацаагаар блогтоо орж ирсэнгүй. Ажил ихтэй байсаар л байна. Ойрын сонин сайхнаас гэвэл:

- Ханиад хүрсэн. Одоо хүртэл хамар жаахан битүү, хоолой хөндүүртэй. Гол шалтгаан нь шөнө сэрүүхэн байхад шорттой гадуур их салхилсных гэж таамаглаж байна. Бас манай аав ажил дээрээсээ ханиад гэрт импортоор авчирсан, түүнийгээ бидэнд бэлэглэсэн бололтой. Ээж бас ханиад. Манай гэрт 3 биш 4 этгээд байх шиг байна. Аав, ээж, би, ханиад.

- Ажил дээр бас их ажилтай. Гадны компанитай хамтарсан төсөл хэрэгжүүлэх гээд, тэд нартайгаа өдөр бүр уулзаж суудаг ажилтай. Хажуугаар нь өөрийн хийх ёстой ажил гээд л. Өдөрт унтах цаг маань багасаад л байх шиг.

- Бензиний үнэ өссөн чинь бас их дарамттай байна шүү. Ойрд гадуур явах ажил их гараад байгааг хэлэх үү. Ер нь цалингийнхаа талыг шахуу бензинд өгөх бололтой.

- Гадуур гайгүй чадвартай боловсон хүчний хэрэгцээ их байгаа бололтой. Гайгүй хүн байна уу, хүн олж өгөөч гэсэн л хүмүүс байна. Залуус минь, гайгүй ажил хайж байгаа бол над руу мэйл бичээрэй. Би холбогдох хүмүүст нь зуучилж өгье. Гайгүй том компаниуд, томрох компаниуд байгаа шүү.

- Ойрд ч гадаа айхтар халж байна шүү. Нэг сонин дээр бичсэн байсан, гадны хүмүүс монголчуудыг энэ их халуунд зүв зүгээр яваад, архичид нь архиа уугаад л зүгээр яваад байгааг хараад гайхаад, тэгсэн чинь монголд жуулчилж явсан 2 европ хүүхэн наранд цохиулж нас барсан сураг гараад, монголчууд ч бие сайтай хүмүүс юм аа гээд. Аргагүй шд, халуун байна гээд зуслан яваад байгаа хүмүүсийг нарнаас зугтаж байна гэж ойлгох уу, нар луу ойртож байна гэж ойлгох уу? Миний хувьд л лав ажил дээрээ сэрүүхэн өрөөнд өглөөнөөс үдэш хүртэл гарахгүй суухыг эрхэмлэж байна. Биеэ бодоорой, та нар минь.

За, өнөөдрийнхийг ингээд дуусгая. Би удахгүй нэг шинэ блог сайт нээхээр төлөвлөөд байгаа. Харин нэр олддоггүй. Олдвол шууд нээнэ ээ, та бүхнийг байнгын зочид болно гэдэгт итгэлтэй байгаа шүү. Түр баяртай.

Sunday, July 8, 2007

Эргээд ирлээ...

Сайн байцгаана уу, миний хайт блог минь, эрхэм хүндэт зочид минь.
Хэд хоног үзэгдэхгүй, таг чиг алга болсныг минь уучлаарай. Сүүлийн 2 сарын хугацаанд маш их ажилтай байлаа. Цухас дурдахад, манай банкны шинэ бүтээгдэхүүн зах зээлд гарахад бэлэн болж байна, бас өөр нэг манай шинэ үйлчилгээ зах зээлд нэвтэрчихлээ, бас энэ хугацаанд Сингапур улсад хэд хоног аялаад, нэлээн их юм үзэж, суралцаж байгаад ирлээ гэх мэт үр дүнтэй ажил их хийгдлээ.
Гадны орнуудаар явж, тэдний амьдрал, байгууллагуудын үйл ажиллагаатай танилцаж байхад Монголд бизнесийн орон зай маш их байгаа нь харагдаж байна. Болж өгвөл, бүгдийг нь хийчих санаа байвч хүн өөрийн чадна гэсэн, эсвэл тодорхой хэмжээгээр мэддэг салбар руу л дайрах нь зүйтэй гэж боддог болохоор зарим нэг бизнесийн санааг тархиныхаа мухар луу эргэн хандах зорилготойгоор архивт хийчихээд л явж байна.
Бас манай энэ улс төрчид гадаад, дотоодоор их л явж, туршлага судалж байна, тойргийн амьдрал ахуйтай танилцаж байна гээд л байх юм. Тэдгээр улсуудаас сурах юм их байна шүү дээ, зүгээр л нүдэнд харагдаж буй тэрхүү энгийн зүйлсийг тоодоггүй юм уу, эсвэл яадаг юм бүү мэд, нөхөд өө, энэ улсууд чинь тэдгээр жижиг зүйлсээс л эхлээд улс орноо хөгжүүлж байна, болдог юм байна, сурмаар юм байна. /за за, хүн дуурайх гэж оролдох ч яахав/ Манай нэг улс төрч 4 жилийн сонгуульт хугацаандаа 460 гаруй сая төгрөгөөр гадаад томилолтонд явсан байна гэж байсан. Хайран мөнгө, ингэж яваад тодорхой олсон юм байхгүй бол, 10-15 залууг гадаадад бүрэн тэтгэлэгтэйгээр сургачих мөнгийг ингэж үрэх хэрэг байсан ч юм уу, үгүй ч юм уу бүү мэд.
Нисдэг тэрэгний осол боллоо, хариуцлагатай өндөр албан тушаалтангууд бүгд л өөрсдийгөө өмгөөлж, зөөлөн сандлаа авч үлдэх гэж хичээж худлаа ярьцгаалаа. Бүгдийнх нь ам хоорондоо зөрж, баригдахаараа минчийж улайгаад зугтах юм. Энэ бүхэн одоо цагийн эрхээр мартагдаж байна даа, гэхдээ л ард түмэн дараагийн сонголтоо хийхдээ сайн бодно биз гэж найдаж байна.
Ерөнхий боловсролын сургууль төгсөгчдийн ерөнхий мэдлэгийн шалгалт болж өнгөрлөө. Өмнөх жилүүдийг бодвол, хэрүүл маргаан харьцангуй бага, зохион байгуулалт ч гайгүй болж өнгөрөх шиг боллоо. Харин дараа нь их, дээд сургуульд элсэх гэж яг хуучин аргаараа үзэж байх юм. Сургуулиудын гадаа хоноод л, өдөржин халуун наранд дараалалд зогсоод л. Их, дээд сургуулиуд энэ талаар ямар нэгэн арга хэмжээ авах цаг нь болсон баймаар юм.
Нийгэм их бухимдалтай, бараан байна. Хоол хийсэнгүй гэж эхнэр рүүгээ буцалсан халуун ус цацсан, хамт архидаад нэгийгээ хөнөөсөн ах дүүс гэх мэт бол энэ нийгмийн тод үр дүн юм. Улс төрчид өө, хэрүүлээ больж, улс эх орныхоо төлөө ямар нэг юм хийгээч ээ, эхлээч ээ. Ингэхгүй бол та нарын үр хүүхдүүд ийм л нийгэмд амьдарна, аж төрнө. Тэднийхээ ирээдүйн амьдралын төлөө энэ нийгмийг өөрчлөхийн төлөө ажиллахгүй бол та нарын хулхидаж, луйвардаж, зальдаж, дээрэмдэж бас өөр аргуудаар олж авсан тэр их мөнгө чинь ямар ч нэмэргүй шүү дээ. Галзуугийн эмнэлэгт хэвтэж буй саятнаас ялгаагүй л болно шүү дээ.
Хэхэ, алга болж болж орж ирэнгүүтээ баахан хар туяа цацруулчихлаа. Одоо сайхан өнгөлөг, гэгээлэг зүйл бичье.
Бидний нийслэл Улаанбаатар хот маань өдрөөс өдөрт өнгө зүсээ засаж байна. Олон газар шинэ өндөр барилгууд баригдаж, нэг үеэ бодвол албан байгууллага, хувь хүмүүс орчны тохижилтод анхаарч эхэлж байна. Аа гэхдээ, бас буруу юм байна аа. 10 алхмын зайд 2 зэргэлдээ оршиж буй байгууллага байна. Нэгнийх үйлчлэгч өглөө болгон гадаах цэцэрлэгээ усалдаг, нөгөөх нь тэр талаар бодохыг ч хүсдэггүй. Энэ нь зуны улиралд бүхний нүдэнд ил харагдаж эхэлж байгаа юм. Өглөө болгон усалдаг газрын гадаа цэцэрлэг бол ойлгомжтой, маш сайхан ногоон, шороо босохгүй байхад нөгөө байгууллагын гадаа цэцэрлэг нь шороо пургисан, захаар нь шарилж ургасан байх жишээтэй. Тэрийгээ ямар байдлаар тайлбарладаг вэ гэвэл хүмүүс дээгүүр нь яваад өвс ургахгүй байна гэж. Миний ажигласнаар хүмүүс өвс ногоо ургасан газар байхад дээгүүр нь явахаасаа аль болох зайлсхийдэг болсон байна, харин ургахгүй байгаа хэсгээр бол шууд явдаг. Эндээс дүгнэхэд сайхан тордоод ургуулаад янзалсан цэцэрлэг дээгүүр барагтай бол хүн явахгүй, тиймээс хүн бүр хичээвэл хот маань ногоон хот болох боломжтой. Ийм болсны сайн үр дагаврыг хэлээд баршгүй. Ядаж л шороо шуурдаг нь багасна шүү дээ. Тиймээс бүгдээрээ гэрийнхээ гадаа, эсвэл байгууллагынхаа гадаа хэсгийг тохижуулахыг хичээе. Сайхан орчинд ажиллаж амьдрах сайхан. Хамгийн багадаа л ажлын завсарлагаараа гадаа гарч салхилах боломжтой болно.
Аль хэдийн 7-р сар гарч, 2007 он талаасаа өнгөрлөө. Өнөөдрийн энэ байдлаас эргээд нэг харахад маш хурдан хийж амжуулсан зүйл ч байна, өөрөөсөө болон бусдаас шалтгаалаад маш удаан хийгдэж байгаа ажил ч бас байна. Энэ бүгдээсээ дүгнэлт хийгээд, цаашдаа энэ байдлаараа байж болохгүй гэдгийг л ойлгож байна даа.
Сая хэд хоног блог бичих нь завтай хүний ажил гэж боддог болж эхэлж байсан ч ажлын дундуур эсвэл орой өөртөө жаахан зав гаргаад бодол санаагаа бусадтай хуваалцвал илүү хэрэгтэй мэт санагдаж байна. Тиймээс одоо аль болох блогтоо зав гаргана аа.

Tuesday, May 8, 2007

ТЭВЧЭЭРГҮЙ...

Засаж буй замаа бүрэн гүйцээх сэтгэл гаргах ТЭВЧЭЭРГҮЙ компаниуд...
Засуулах замаа 3хан хоног хаалгах ТЭВЧЭЭРГҮЙ зорчигчид, жолооч нар...
Дипломоо авахаас өмнө хонхны баяр хийх ТЭВЧЭЭРГҮЙ оюутнууд...
Үг гүйцээж сонсохгүй тайлбар тавих ТЭВЧЭЭРГҮЙ ажилтнууд...
Тайлбар бүрэн дуусгалгүй загнах ТЭВЧЭЭРГҮЙ удирдлагууд...
Улсаа хөгжүүлж амжилгүй хувиа хөгжүүлэх ТЭВЧЭЭРГҮЙ сайд, гишүүд нар...
Мэдлэг сурч амжилгүй биеэ үнэлэх ТЭВЧЭЭРГҮЙ хүүхнүүд...
Машинаа тавьсаны дараа уух ТЭВЧЭЭРГҮЙ жолооч нар...
Бүх л юмыг өршөөлгүй гишгэчин өнгөрөх ТЭВЧЭЭРГҮЙ цаг хугацаа...
Зүрх сэтгэлийг эдгэрэхийг хүлээлгүй дахин гэмтээх ТЭВЧЭЭРГҮЙ хайр сэтгэл..
Сэтгэлийн гутралыг даван туулах ТЭВЧЭЭРГҮЙ хүмүүн...
Гэрлэн дохио асахыг хүлээхгүй дайрах ТЭВЧЭЭРГҮЙ жолооч нар...
Зам тавьж өгөхийг хүлээхгүй сүлжих ТЭВЧЭЭРГҮЙ явган зорчигчид...
Гарц хүртэл 10 алхалгүй зам хөндлөн гүйх ТЭВЧЭЭРГҮЙ хүмүүс...
Амьдралын шалгуурыг давалгүй архи уух ТЭВЧЭЭРГҮЙ хүмүүс...
Зөв шийдлийг хүлээлгүй улс төржих ТЭВЧЭЭРГҮЙ хохирогчид, суугчид...
Зөв цагийг ололгүй яаран сэтгэлээ илчлэх ТЭВЧЭЭРГҮЙ хархүү...
Түр зуурын бэрхшээлийг даалгүй сэтгэлээ хувиргах ТЭВЧЭЭРГҮЙ бүсгүй...
....

Дараа үргэлжлүүлж бичнэ ээ.

Tuesday, May 1, 2007

Зарим нэгэн бодлууд...

За, юуны өмнө өнөөдөр буюу 5-р сарын 1-нд хорвоод мэндэлсэн хосгүй сайхан баярын өдөр нь тохиолдож буй найздаа төрсөн өдрийн гал халуун мэндийг хүргэе ээ. Чам руу уул нь өдөр утасдсан боловч Америк нарийн бичиг чинь аваад өмнөөс чинь яриад байна лээ.

За одоо ингээд зарим нэгэн эсэргүү, тэрслүү янз бүрийн эрс тэрс бодлуудаа эмхэлж цэгцлэхийг хичээж эхлэе дээ.
Зарим хүмүүс ч өрөвдөлтэй юм даа. Өөрийг нь хүмүүс анзаарахгүй ч юм уу, харьцахгүй байх тохиолдолд өөрт байгаа эрх мэдэл, нөлөөгөөрөө тэрхүү хүмүүсийг өөр лүүгээ анхаарлыг нь хандуулж, татахын тулд төрөл бүрийн сонин арга чарга хэрэглэх юм. Уг нь бол тэдгээр асуудлуудыг шийдвэрлэхийн тулд энэ ярианд өртөөд байгаа зарим хүмүүсийн нэр нь ч хэрэггүй л байхгүй юу. Тэгээд тэр хүмүүсийн гаргаж буй сонин үйлдлүүдээс болж хийж буй ажил маань хэд хоногоор саатах, гацах асуудал бол энгийн үзэгдэл. Ганц миний ч биш, эргэн тойрны хүмүүс маань хүртэл энэхүү хүнд суртал гэхэд хэцүү, саад гэхэд хэцүү зүйлсийг бүгд мэдэрч, залхаж байна шд.

Өчигдөр Дижитал, Айс Топ, Эс энд Ай, Салхи зэрэг хамтлагийн зарим гишүүд буюу дуучид гэх залуус, бас бус хэсэг эрхээрээ хатсан нөхдүүд Монгол улсад хар тамхины төрлийн мансууруулах бодис хууль бусаар хил давуулан оруулж ирсэн, худалдан борлуулсан, худалдаж аван хэрэглэсэн зэрэг удаа дараагийн үйлдлүүдээрээ 6 сараас 11 жил хүртэл хугацаагаар хорих ял авцгаалаа. Бүгд л 22-26 насны залуус. Миний үеийнхэн, манай дүү нар шиг хүүхдүүд. Хайран сайхан залуу насандаа ийнхүү хар толбо суулгах ч гэж дээ. Зарим нь өгсөн мэдүүлэгтээ, Гадны хип хоп дуучид хэрэглэдэг гэж сонсож байсан болохоор сонирхоод хэрэглэсэн, 3-8 удаа худалдаж авч байсан гэж хэлсэн байх юм. Юу хийж гийгүүлсэн гэж тэгж бусдыг дуурайдаг байна аа. Тэд нар шиг нэр алдарт хүрч, баяжиж чадаагүй байж. Нарантуул захын босс Сайхансамбуу-ын хүүхэд Наранбат гэдэг залуу бас 6 сар хорих ял авлаа. Эцгийн буяныг буруу хэрэглэж, эрхээрээ хатна гэдэг л болж байх шив дээ. Одоо юм сурч, ойлгох байлгүй дээ, тэдгээр залуус.

Ойрд их завгүй гүйгээд байна гээд байсан чинь бас өөрөө мэдэлгүй ядаргаанд орох гээд байх шиг. Гэхдээ зүгээр ээ, одоо л ажиллахгүй бол хэзээ ажиллах вэ дээ. Тийм биз дээ. Бизнестээ ашиглах Сервер маягийн компьютер авчихсан, одоо манай програмист янзалж байна. Энэ байдлаараа үргэлжилбэл удахгүй хагас сарын дараа гэхэд бүтэн 2 жил бодож явсан ажлаа эхлүүлж, зах зээлд бүтээгдэхүүнээ нийлүүлж эхлэнэ гэж төсөөлж байна. Тэгвэл ч залуу хүний хувьд хийсэн зүйлтэй гэж бахархах, ганцаараа бие даан тусдаа амьдрахад хүрэлцэхүйц орлоготой болох юм.

Хавар болоод хүмүүсийн синдром гэж нэрлэдэг өвчнүүд хаа сайгүй тохиолдож байх шив дээ. Хүүхнүүдийн хувцас нимгэрээд, гоё гоё бие хаа үзэгдээд, эрчүүдийн нүд хачин хачин болоод, хүмүүс үдийн хоолны дараа нозоорч, лазан нь хөдлөөд, гадуур улс төр хачин идэвхитэй өрнөөд л, залуу хосууд хөтлөлцөн гүйцгээгээд л, шороо шуураад л, хог хийсээд л, согтуу хүмүүс хөлхөлдөөд л, бие биенийгээ алаад л (сая нэг таксины жолоочийг 17 хутгалаад, нүцгэлээд Туулын эрэг дээр хаясан хэрэг гарсан байна, ердөө 4 дугуйг нь 85000-р зарах гэж), хотын амьдрал ч хачин идэвхитэй үргэлжилж байна даа.

за за, энэ бичлэг ч олигтой болсонгүй шив дээ. харьж амрахаас. нүдний дээд, доод зовхи өөрийн эрхгүй бие биенээ машид ихээр санацгаасан бололтой, байн байн уулзалдах гээд зүтгээд байх юм. Харьж үстэй биесийг нийлүүлж, шөнөжин жаргаахаас. Түр баяртай. Дараа олигтойхон юм сараачихыг хичээнэ ээ.

Sunday, April 29, 2007

Машингүй өдөр

Өнөөдөр Улаанбаатар хотод автомашингүй өдөр болгон зарласан бөгөөд одоо Зүүн 4 замаас Баруун 4 зам хүртэл, Сансарын туннелиэс Гэсэр сүм хүртэлхи 2 замыг бүрэн хаасан байна. Хүүхдүүд дугуй унаад л, хүмүүс алхацгаагаад л. Нэг л өөр орчин, өөр мэдрэмж төрж байна. Би сая 13-р хорооллоос буюу гэрээсээ МТҮПарк хүртэл алхаж ирлээ. Ойрын үед ингэж алхаагүй, сайхан л байна. Харин энэхүү ажлыг эсэргүүцэж байгаа, үл тоож байгаа нь ойлгогдохгүй ухамсар муутай хүмүүс бас байдаг юм байна. Сая наашаа ирж явтал Орчлон хотхоны хажуугийн шороон замаар нэг жижиг жиптэй 2 хүүхэн ирснээ замын цагдаад энүүхэн Скай их дэлгүүр орох гэсэн юм, машинтайгаа орчихъё энэ тэр гээд баахан юм ярьдаг байна шд. Тэгсэн нөгөө цагдаа нь оруулчихаж байгаа юм. Уг нь тэр замын 2 талаар эзэд нь Скай орсон байлгүй, баахан л машин зогсож байсан. Ойлгохгүй юм даа. 300 метр хүрэхгүй газар машинаа тавиад л дэлгүүр орчиход эв эрүүл, баян цатгалан тэр 2 хүүхэнд эрүүл мэндэд нь л хэрэгтэй баймаар. Бусад машиныг нь хашиж зогсоочихоод тэр 2-г оруулчихаж байгаа цагдааг ажлаа сайн хийж байна гэж үзэх үү, эсвэл... Энэ ажилтай хамтруулаад хийчихэж болох олон ажил байсансан. Жишээ нь, зарим нэг замын жижиг сажиг эвдрэлүүдийг засварлах, төв замын дагуух хогыг цэвэрлэх, гэрлэн дохионы тохиргоо тааруулах гэх мэт. Уг нь нэг ингэж зам хаасных, эдгээрээс гадна өөр бусад ажлуудыг хамтад нь зохион байгуулсан бол илүү үр дүнтэй болох байсан болов уу.

Өчигдөр нэг шинэ сэтгүүлийн нээлтийн ажиллагаанд очлоо. UPTOWN гэдэг сэтгүүл. Өмнө нь KISS гэдэг охид залуучуудын сэтгүүл байсан, түүнийг Magic Kiss агентлагаас эрхлэн гаргадаг байсан бөгөөд С1 телевизийнхэн нэмэлт хөрөнгө оруулалт хийн, шинэ нэр өгч шинээр гаргаж эхэлж байгаа юм байна. Хуучин эрхлэгч н.Уянга нь тодорхой хувь эзэмшиж үлдэн, давхар эрхлэгчийн ажлаа хийх юм байна. Нээлтийн ажиллагаа гэж зүгээр л парти болоод өнгөрлөө. Уг нь сэтгүүлээ танилцуулж, ямар ямар давуу талтайг нь дурдаж, бас бус юм зохион байгуулсан бол сэтгэл ханамж илүү байх байлаа. Гэтэл хэдэн хамтлаг дуучид дуулж, загварын хэдэн охид гунхаж, эрхлэгч нь хэдэн үг хэлснээс өөр юм болсонгүй. Тэгээд уригдсан хүмүүс нь Улаанбаатар хотын аль гайгүй гэсэн шоучин залуус байлаа. Энэхүү парти нь сар болгон зохиогдох төлөвлөгөөтэй юм байна.

Уг сэтгүүлийн хувьд 150 хуудас буюу 300 нүүртэй, нэг талдаа UPTOWN, нөгөө талдаа KISS гэсэн нэртэй гарч байгаа юм байна. Сэтгүүлийн теле-реклам нь уг сэтгүүлийг уншсан эхнэр/нөхөр нь амтад нь орж нөхөр/эхнэрээ мартдаг л гэсэн утгатай хийгдсэн байлаа. Би энэ сэтгүүлийг уг нь тэр өдөр нь худалдаж авсан боловч тэнд байсан нэг найздаа өгөөд явуулсан болохоор уншиж үзээгүй байгаа болохоор доторхи мэдээллийнх нь хувьд хэлчих санаа оноо алга даа.

Өчигдөр бас ганц нэг ном худалдаж авлаа.

1. Дональд Трамп - Наймааны урлаг
2. Хэрхэн СЕО болох вэ? Монголын Лектор төвийн орчуулга.

Ойрд их завгүй байгаа болохоор ТВ үзэхгүй, шар сонин уншаагүй, тархи гайгүй цэвэршиж байна. Тэгээд одоо ажлаа тараад гэртээ харихаараа ТВ-н хэрүүл, шар сонингийн бохир мэдээг уншихгүйгээр ном уншиж, сэтгэлгээгээ өргөжүүлэх талын юм бодохоос. За за, ажлаа бодъё. Түр баяртай.

Friday, April 27, 2007

Нэргүй...

Өчигдөр номын дэлгүүр орж дараах номнуудыг худалдаж авлаа.

1. Сэтгэлгээний хурдтай бизнес (Business @ the Speed of Thought) Bill Gates

2. Өндөр бүтээмжтэй хүний 7 зуршил (The 7 habits of Highly Effective People) Steven Covey

3. Казиног номхотгосон түүх Д.Энхболд

Эдгээр номуудын тайлбарыг дараа нь оруулна аа. Эхлээд уншаад дуусгаадхаядаа.

Мартсанаас, би фитнесс-т (нэг найзын маань тодорхойлсноор аеробик) явж эхэлсэн. Эхний өдрөө ачааллаа ихдүүлсэн бололтой 4 хоног гэдэсний булчин хөндүүрлэж өвдлөө. Өнөөдрөөс гайгүй болж байна. Суудлын ажил ихэдсэн бололтой, нуруу, хүзүүнд яасан ч их шар ус хурсан юм, тар няр гээд аймаар аймаар дуугараад. Эртээр хүзүүгээ эргүүлж байгаад амиа хорлож үхэх шахсан.

Уг нь ч би нэг их суугаад байдаггүй л дээ, ямар ч байсан өглөөд гэрээсээ граж хүртлээ алхдаг, орой нь машинаа тавьчихаад бас алхдаг :-). Граж, гэр хоёрын хооронд 600 орчим метр байдаг юм. Тэгэхээр бас хөдөлгөөнтэй л байгаа биз дээ гэсэн :-D

За за, үдийн хоолны цаг болж байна, хүмүүс хоолоор дайлах сураг байсан, тийшээ явлаа.

Wednesday, April 25, 2007

Завгүй өдрүүд үргэлжилсээр л...

Сүүлийн хэдэн өдөр над шиг завгүй хүн байхгүй байх гэж бодогдтол ажиллаж байна шүү. Энэ хэдэн өдөр хийсэн ажлуудаа бодоод үзсэн чинь 10 орчим төрлийн ажил хийсэн байна шүү. Зурагчин, зургийн дарга, радиогийн найруулагч, банкны ажилтан, компаний захирал, хуульч, орчуулагч, туслах ажилтан, жолооч, нягтлан бодогч, график дизайнер, редактор бас мэдээж блогчин. :D

Сүүлийн хэдэн өдөр хийсэн ажлуудаас ФМ радиогийн нэвтрүүлгүүд маань гайгүй болж байна гэж үзэж байгаа. 7 хоног болгон 2 удаа тогтмол явуулж байхаар болсон. Мэдээж би хөтлөхгүй л дээ, гэхдээ зохиолыг нь хальт гаргаж, мэдээллүүдийг нь бэлтгэж өгч байгаа юм. Аан, мэдээж төлбөрийг нь төлж байгаа, хэ хэ.

Бас С1 телевизтэй компанийхаа шугамаар хамтран ажиллаж байгаа, тэр нэвтрүүлэгт би бас график дизайнер, редактор маягийн ажил хийж өөрийн хувь нэмрээ оруулсан гэж хэлж болох байх.

Бас гадаадын нэгэн компанитай хамтран ажиллах гэрээ байгуулсан юм байна. Энэхүү хамтран ажиллах гэрээг анх англиар боловсруулсан бөгөөд түүний орчуулга нь гэж хэл мэдэхгүй хүн үг үгээр нь холбон найруулсан юм шиг орчуулга байсан бөгөөд түүнийг засварлах, гэрээний хэлбэрт оруулах гэж залуу насны идэвхитэй амьдралынхаа нэлээн хэдэн цагийг зарцууллаа. Тэгснээс бараг эхнээс нь шууд орчуулсан нь хялбар байсан ч юм шиг.

Манай банк өөрийн нэрийн олон улсын Виза төлбөрийн картыг зах зээлд гаргах гээд би бас сүүлийн хэд хоног их завгүй байгаа. Учир нь би энэ ажлыг бүрэн хариуцаж байгаа болохоор. Та бүхэнд картын бизнестэй холбоотой сонирхолтой мэдээллүүд байвал надад илгээвэл би их баярлана шүү. Энэ чинь бас Монгол улсын санхүүгийн зах зээлийн хөгжилд, бэлэн бус төлбөр тооцоог хөгжүүлэх ажилд ч маш их хувь нэмэр болно гэдэгт итгэлтэй байж болно шүү.

Энэ мэт маш их ажлыг энэ хэдэн хоногт амжууллаа. Зарим өдөр клоны аргаар хүн хувилж олшруулдаг компаниар үйлчлүүлэх юмсан гэж хүртэл дэмий балай бодол үе үе орж ирэх юм. Энэ бодол төрөхөд мэдээж манай хотын замын бөглөрөл өөрийн гэсэн хувь нэмрээ оруулж байгаа гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Ажил ихтай, яарч явахад бөглөрчихнө, 5 милийн хурдтай урагшилна, Эксел, Аксент, Микробусууд нь урдуур дайрна, хажуугаар чихнэ, явган хүмүүс нь гэрэл дохио рүү нүднийхээ булангаар ч харалгүй шууд л чигээрээ дайрна гээд л хүндрэлтэй асуудлууд их шүү.

Өнөөдөр өглөө харин маш их таалагдсан нэг зүйл харсан нь тусгай формтой, “Зогс” гэсэн бичигтэй дарцаг барьсан хүмүүс явган хүний гарцны хажууд зогсож, машин болон хүмүүсийн хөдөлгөөнийг зохицуулж байлаа. Орой ажил тараад явж байхад хүртэл тэр хүмүүс зогсож байна лээ. Энэ байдал маш их таалагдсан. Энэ зуныг дуустал ийнхүү зохицуулбал хүмүүс гарцаар, гэрэл дохионы дагуу гарч сурах болов уу гэж мөхөс би мөчидхөн ухаандаа төсөөлөн бодож байнам.

Сүүлийн үед Улаанбаатар хотод маань метро барина гэж дуулдах боллоо. Яаж ийгээд ямар нэгэн аргаар мөнгө босгоод энэхүү метрог бариад ашиглалтад оруулчихвал Нийслэл хотын маань хөгжилд жинхэнэ зууны бүтээн байгуулалт болно доо. Дээр нь бас давхар зам, хурдны зам тавьчихвал ч...

Улаанбаатар хотод маань 2-3 хөндлөн хурдны зам байхад л нэлээн хэдэн жилийг ардаа хийнэ дээ. Гол гол түгжрэл үүсдэг замуудын дээр давхар зам тавиад, зарим нэг замыг өргөсгөчихвөл сайхан даа. Гэхдээ замын цагдаагийн газрын нэг хариуцлагатай нөхрийн хэлж байснаар хот төлөвлөлтийн буруу бодлогоос давхар зам тавих боломжгүй болсон, зай байхгүй болсон нь ч үнэн л дээ. Гэхдээ л 100 айлын замыг тавьсан шиг зарим нэгэн хуучин байшингуудыг зоригтойгоор газарт оруулж хотын хөгжлийн төлөө үр дүнтэй алхам хийвэл бүгд л дэмжинэ шүү дээ.

Хэдийгээр хавар болоод романтик улирал дундаа орж байгаа ч Улаанбаатарын хаврын шороо гэдэг том даваа тулгарч байна. Энэ бүх асуудлыг уул нь гайгүй зохицуулах боломжтой юм шиг санагдаад байгаам даа. Яаж вэ гэвэл, зарим нэгэн замын хажуудах шороон хэсгүүдийг машин зам руу нь нэгтгэж замыг өргөтгөж, мөн төв замын хажуу дах хэсгүүдийг чулуу, үхмэл шорооноос нь цэвэрлэж, сайн услаад, өвөл, хаврын улиралд торон бүтээлгээр бүтээчихвэл зүлэг нь дороо ургаад, зүлэггүй үед шороо босох нь эрс багасна гэж л тооцоод байгаам даа. Манай нийслэлийн удирдлагууд мэргэн ухаандаа энэ талаар тунгааж байгаа гэдэгт найдаж байна. Туршлага судалж байна гээд л Азийн хэдэн хотоор нэлд нь зугаалж, татвар төлөгчдийн мөнгийг үрж байгаа хүмүүс энэ зэргийн юмыг хараад, бодчихсон байгаа гэдэгт итгэлтэй байхыг хичээж байна.

Ойрын үед Эрээн хотод хашигдсан, хятад нөхрөөсөө зугтаж ирсэн хэдэн хүүхнүүд нутагтаа нэвтэрч чадахгүй байгаа тухай, хадгаламж зээлийн хоршооны хохирогчдын жагсаал гэх мэт шуугиант мэдээллүүд ихээр цацагдаж байна. Энэ бүх үйл явдалд голлон эмэгтэйчүүд л холбогдсон байгаа нь Монголын төрөл бүрийн эмэгтэйчүүдийн байгууллагуудын анхаарлыг огтхон ч татахгүй байна гэдэгт итгэхгүй юм. Гэрэлсүрэн гэдэг эмээгийн тэргүүлдэг Монголын Эмэгтэйчүүдийн Холбоо, Ардчилсан Социалист Эмэгтэйчүүдийн Холбоо, Эх Оронч Эмэгтэйчүүдийн Холбоо гээд л зөндөө л байсан санагдах юм. Одоо болохоор бүгдээрээ таг чиг. Татан буугдсан гэж л дуулдаагүй шиг... Эсвэл зөвхөн гишүүдийнхээ төлөө тэмцдэг, гишүүн бус эмэгтэйчүүдийн асуудал огт хамаагүй байдаг юм болов уу? гэхдээ л Монголын Эмэгтэйчүүдийн холбоо л бол МЭХ шүү дээ, ямар нэгэн авиа ч болтугай гаргамаар юм. Хажууд нь бусад холбоонууд хамаагүй амьд байх юм.

За за, дараагийн удаа арай сонирхолтой мэдээлэл бичихийг хичээнэ ээ. Нэг бичихээрээ дандаа л хар юм биччих гээд байх юм. Та бүхэнд амжилт хүсье.

Wednesday, April 11, 2007

2007 оны анхны бороо

Өнөөдөр энэ жилийн анхны бороо орлоо. Гэхдээ би ороод дуусчихсан байхад нь сэрсэн л дээ. Өглөө 7-д босоод цонхоор хартал харин бороо орчихсон, зарим хүмүүс гадаа гарчихсан, нарласан маягтай, өлгийтэй хүүхдээ салхилуулсан шиг алхаж байдаг байна шд. Гадаа гарахад ямар гоё байсан гээч. хэлэх ч юм биш, үг олдохгүй байна. хэхэ,

Ойрын хэдэн өдөр ажил ихтэй, ширээнийхээ араас хөндийрөх ч завгүй байна. Байгууллагынхаа жилийн тайлангийн ажлыг дуусгаж, хэвлэлтэнд өгчих санаатай. Бас хажуугаар нь өчнөөн ажил давхцаад. Ер нь л их ажилтай байна. Бас хажуугаар нь зарим хүмүүс блог-оо шинэчил гэж шахаад.

Сониноос би саяхан өөрийнхөө 35 нас хүртэлх төлөвлөгөөг гаргаж үзлээ. Бүр хийх ажлуудтай нь шүү. Жишээ нь: Мэргэжлийн хувьд хүрэх амжилт гэдэг дээр тухайн амжилтанд хүрэхийн тулд ямар ямар ажлуудыг хийх ёстой вэ гээд нэг бүрчлэн гаргалаа. Тэгээд одоо хийсэн байгааг нь оруулсан чинь ердөө 1% гэж гардаг байна шд. Тэгэхээр нөхөр Гантулга гуай одооноос энэхүү баримт бичгийг өглөө, орой болгон харж, түүний дагуу ажлаа төлөвлөн, болж өгвөл 35 хүрэхээс өмнө энэ бүх ажлыг дуусгах ёстой, үгүй бол тэр чигтээ байгаарай /энэ хэвээрээ байгаарай гэдэг шиг/ гэж л өөртөө зааж хэлж сууж байна. Энэ тухай нэг найздаа хэлсэн чинь надад үзүүлчих, тэгээд дараа нь би чамайг төлөвлөгөөнөөс гажих гээд байхаар чинь загнаад, хэлээд, үглээд байж байя гэнэ. Энэ бол миний хувийн төлөвлөгөө, хүнд үзүүлэхээргүй мэдээллүүд бас орсон байгаа болохоор би өөрөө л байнга хөтөлж, хянаж явах ёстой гэж бодож байна. Харин түүндээ хүрэхийн тулд өдөр шөнө гэж ялгахгүй, цаг хугацаагүй ажиллана даа.

За за, бороо гэж эхлээд тэс хөндлөн зүйл бичээд эхэллээ. Юутай ч ирж буй улиралд бүх зүйл сайхан бүтэмжтэй байх болтугай, зуны улирлын лазан битгий намайг эзэмдээсэй гэж хүсэж байна. Учир нь ойрд дулаарсан чинь үдийн хоолны дараа ажил хийх ямар ч сонирхолгүй болтол лазан хөдлөх гээд байгаа болохоор аль болох эсэргүүцэх ажил зохион байгуулж, залхуурлын эсрэг "Хөгжлийн төлөө хөдөлгөөн" байгуулаад тэмцэж байна.

Thursday, April 5, 2007

Аз жаргалд хүрэхийн тулд хэрхэн зориг гаргах вэ?

Аз жаргалын эрэлд... Миний нэг найз энэ тухай бичлэг бичсэн байна. Түүнийг уншаад амьдрах хүсэл, аз жаргалын тухай бичихээр шийдлээ.

Эхлээд энэ тухай хийгдсэн кинонуудын талаар цухас дурдая. Та бүхэн Will Smith-н Pursuit of Happiness гэдэг киног үзсэн байх. Эзэн хичээвэл заяа хичээнэ гэдэг зарчмын дагуу л хийгдсэн кино байсан. Бас саяхан би нэг Солонгос кино үзсэн. Тэр кинонд нэгэн солонгос бүсгүйн хэрхэн аз жаргалтай болсон тухай, түүндээ хүрэхийн тулд хэрхэн өөрийгөө золиослосон тухай гардаг юм. Мөн шоуны Энэ киноны тухай жаахан тайлбарлая.

Кан Ханна гэдэг хүүхэн маш сайхан хоолойтой, сайхан дуулдаг, ганц гэм нь маш бүдүүн, царай муутай, эв дүйгүй. Хоолойгоо нэгэн шоу бизнесийн компанид ашиглуулж, бас утасны сексийн үйлчилгээнд оператораар ажиллаж мөнгө олдог. Тэр шоу бизнесийн компани нь нэгэн царайлаг, гайгүй бүжиглэдэг хүүхнийг дуучин болгож, ард нь Кан Ханна-г дуулуулж бизнес хийдэг. Кан Ханна тэр компаний продюссер залууд дурлаад, дурласан сэтгэлээрээ л шинэ шинэ дуу зохиож, сэтгэлээсээ дуулдаг байсны улмаас тухайн дуунууд нь хит болж, амжилт олдог. Гэвч нөгөө продюссер залуу нь Кан Ханна-г мэдээж тоодоггүй. Эгч үүнээс болж сэтгэлээр унан, гутарч амиа хорлохоор шийдэж эм уусан ч бие нь том болохоор эм нь бүрэн үйлчлэхгүй, мансуураад л болоо. Тэгээд дараа нь гэрийнхээ хамаг хаалга, цонхыг бүрэн хааж, битүүлж байгаад хийн хоолойгоо нээгээд үхэхээр хэвтдэг ч азтай тохиолдлоор гоо сайхны мэс засалд орох санаа төрж, эмнэлэг явдаг. Хуучин ажлуудаа бүгдийг нь орхиж, хайртай гөлгөө хүртэл төөрүүлж, сэтгэл мэдрэлийн эмнэлэгт байдаг аавтайгаа ч уулзахгүйгээр бүтэн жилийн хугацаанд эмнэлэгт хэвтэж, өөхөө соруулж, арьсаа хасуулж, силикон шахуулж, ясаа хусуулж, мөн маш их дасгал хийсны эцэст хамгийн үзэсгэлэнтэй хүүхний нэг болон хувирдаг. Ийнхүү хувирсны дараа олон хөгжилтэй явдлуудыг туулж, мөн хүнд байдалд ч орж явсаар маш нэр хүндтэй, алдартай дуучин болдог. Энэ киноноос юуг ойлгосон бэ гэвэл хүн аз жаргалтай амьдрах, зорьсондоо хүрэхийн тулд бүтэшгүй мэт зүйлийг ч бүтээж, шургуу хөдөлмөрлөж, хичээх хэрэгтэй. Таны хичээл зүтгэлийг чинь бурхан үнэлж, тохирсон хариуг өгөх болно гэдгийг л ойлгож авлаа.

Би өөрөөсөө аз жаргалын эрэлд хэрхэн бэдэрч яваагаа асууж, байгаа байдлаа тодорхойлохыг хичээлээ. Энэ тухай дараа нь бичнэ ээ.

Tuesday, April 3, 2007

4-р сар эхэллээ

Хн, олигтой ажил хийгээгүй байтал эхний улирал дуусаад 2-р улирал эхэлчихэв ээ, хөөрхий. Энэ янзаараа удахгүй юм бүтээгүй байхад 40 хүрчихлээ гээд сууж байх юм байна л даа. Тэгэхгүй шүү, хө. Тэгж ч наргихгүй шүү, Аятайхан байгаарай, нөхөр минь.

Нээрээ, цаг хугацаа гэдэг мөн ч хурдан өнгөрөх юм аа. Саяхан л би хэзээ том болох вэ гээд цонхоор хараад өвөөгөөсөө шалгаагаад зогсож байсан банди өнөөдөр өөрийгөө том хүн болчихсон гээд бодчихсон, удахгүй тусдаа гарна даа гэсэн төлөвлөгөө зохиочихсон сууж байдаг. Энэ 2 үеийн хооронд юу юу ч болоод өнгөрчихөв дөө, бүү мэд. Сайн санахгүй байна.

Харин цаашдаа энэ хэвээрээ үргэлжилбэл утгагүй болно шүү гэдгийг хэдэн жилийн өмнөөс бодож эхэлсэн юм байна. Яг хэд гэдгийг нь санадаггүй ээ, ямар ч байсан тодорхой хугацааны дараа хүрэх өндөрлөг, байх байдлаа төлөвлөчихсөн, хүрэх арга замаа бодчихсон, заримаас нь хэрэгжүүлээд явж байгаа гэдгээ л сайн мэдэж байна. Гэхдээ бас бүгдийг нь хэрэгжүүлж байна гэвэл худлаа, надаас болон бусад хүмүүсээс шалтгаалаад хойшлогдсон, цуцлагдсан талууд бий.

Одоо харин эрч хүчтэй амьдрах хэрэгтэй гэдгийг цаг ирэх тусам ухамсарлаж байна. Сая Бээжин орохдоо замдаа энэ тухай сайн бодож байлаа. Тэнд очоод бас хүмүүсийн хийсэн бүтээсэн зүйлс, хэрэгжүүлж буй ажлуудаас үүнийг бүр илүү мэдэрлээ.

Фитнесст дахин явж эхэлнэ гээд сүүлийн 5 жил ярилаа. Байдаггүй ээ. Уг нь оюутан байхдаа хэдэн найздаа уруу татагдаад гайгүй явж эхэлж байсан чинь нэг золгүй явдлаас болоод больчихсон. Дараа нь ажилд орсныхоо дараа бас нэг найздаа уруу татагдаад 2 сар явсан чинь нөгөөх маань гадаад улсад амьдрахаар яваад, миний fitness session даший шог. Тэрнээс хойш 5 дахь жил нь гараад эхний улирал нь дуусч байна даа. Одоо л хэд хоногоос дахин явж эхэлнэ дээ. Сая урд явж байхдаа энэхүү бодлоо хүчээр биелүүлэх зорилгоор түүндээ зориулан бэлтгэлийн хувцас авлаа. Чамгүй мөнгө зарж авсан, явахгүй бол хохь нь. Дахиж тэгж мөнгө зориулж байхгүй шүү, чамд :D

За за, цагийг үр бүтээлтэй өнгөрөөх тал дээр дутуу дулимаг зүйлс их байна өө. Нэг ажил төлөвлөхөөр дундуур нь өөр зүйл орж ирээд дутуу хийлгэх, эсвэл хэн нэг нь өөрийнхөө хариуцсан ажлыг дутуу хийснээс миний хойшлох, тэр цаг нь дэмий өнгөрөх, эсвэл би өөрөө залхуураад, лазантах гэх мэт олон шалтгаан байна даа. Ер нь хүн нэг зорилго тавиад, түүнийгээ маш дэлгэрэнгүй тайлбарлаж бичээд, хүрэх замаа тодорхойлоод тавихад ажил их амархан явна даа. Та бүхэн тэгж нэг үзээрэй. Тэгээд тэдгээртэй холбоотой ямар нэг ажил хийсэн, үр дүн нь гарсан бол тухай бүрт хувийг нь үнэлээд тавиад байхад ажил хэрхэн урагшилж байгааг та харж, зорилго чинь таны хажууд өөрөө хүрээд ирэхийг мэдрэх болно. Минийх тэгж байгаа, зорилго маань наашаа замдаа гарчихсан. Удахгүй хэдэн жилийн дараа хаалгыг минь тогших байх. Яг хаанаас, хэдэн км.цаг, эсвэл хэдэн м.өдөр-н хурдтай ямархуу зайнаас ирж байгааг нь сайн мэдэхгүй болохоор тосч авахдаа бэлдээд л байж байхаас.

Удахгүй энэ хэрхэн зорилго тавих, цаг төлөвлөлт яаж хийх тухай лекц тавина аа. Гэхдээ миний хувьд амжилтанд хүрсэн хүмүүс л бусдад зөвлөх хэрэгтэй гэж үздэг ч бас алдаж үзсэн хүн бусдад сануулах байдлаар зөвлөх хэрэгтэй болов уу.

Танд амжилт хүсье. Хичээгээрэй.

Wednesday, March 28, 2007

Хэний ямар тахил нь буруу өрөгдчихсөн юм бол оо?

Ойрд ерөөсөө ажил бүтэхгүй байна, хэрэг алга аа. Хэнийх нь ямар тахил нь яаж буруу өрөгдөхөөрөө миний ажил ингээд бүтэхгүй байна аа. Ажил бүтэмж муутай, удаан байхаар стресст ороод хэрэг алга. Хэдийгээр бүх юм сайхан болно гээд яваад байгаа ч заримдаа энэ бодолдоо болоод өөртөө уур хүрэх юм. Яагаад ч тэгээд бодоод яваад байгаа юм, мэдэхгүй байж чи юу гэж ингээд бодоод яваад байгаа юм гэж өөртөө уурлах юм.

Хүмүүс сонин юм аа. Ажил даалгаад өгөхөөр за гэж хэлчихээд таг болчих юм. Тэгээд асуугаад утасдахаар утсаа авахгүй, гүрийчихнэ гэж байгаа. Харин өөр хүнээр залгуулахаар утсаа авч байгаа юм даа. Тэгээд яагаад ингэв гэхээр санаа зовоод гэсэн хариу өгнө. Утсаа аваад, амжихгүй байна аа, дахиад жаахан хугацаа өгчих гэж хэлж болно доо. Тэгэхгүй байгаад л уур хүрч байна. Давхар миний ажил, өөр хүмүүсийн ажлыг алж байгаа байхгүй юу. Учир нь би бурхан биш болохоор, бурхан ч байсан гэсэн миний ажил ямар нэгэн байдлаар дараагийн өөр хүний ажилтай холбогдож таарна. Тэр хүмүүсийн ажлыг алчихаж байгаа байхгүй юу. Хийнэ гэсэн хугацаандаа хийхгүй, удсан шалтгаанаа тайлбарлахгүй, үг дуугүй, таг чиг алга болчих юм. Үнэхээр уур хүрмээр. хүрмээр ч гэж, хүрч л байгаа юм л даа.

За за, өглөө ирэнгүүтээ баахан бухимдсан бодлоо илэрхийлээд биччихлээ. Та бүхнээс хүлцэл өчье. Гэхдээ л ингэж илэрхийлж, гадагшлуулж байж л тайвшрахгүй бол болохгүй нь.

Өнөөдөр Харагчин туулай сарын шинийн 10-ны өдөр. Үс авахуулах буюу засуулбаас эрч хүч ихэснэ. Иймээс эрч хүчтэй ажиллахын тулд өнөөдөр үсээ засуулна аа.

Та бүхэнд ажлын өндөр амжилт хүсье. Таны ирээдүй танаас л шалтгаална.

Sunday, March 25, 2007

Анд нөхдийнхөө тухайд

Анд нөхдийнхөө тухайд хэдэн үг тэрлэсүй.

Надад олон найз бий. Цэцэрлэгийн, 10 жилийн, нэг байрны, их сургуулийн, ажлын, ажил хэргийн гээд л. Би найзуудаараа их бахархдаг. Мөн тэдэнтэй найз байдгаараа өөрөөрөө бахархдаг. Найз гэдэг үг нь өөрөө их эрхэм үг юм. Миний найзууд их дотно, найрсаг, илэн далангүй байж чаддаг.

Би ганцаардахаас их айдаг хүн. Тиймээс би олуулаа байх дуртай. Би найзуудтайгаа байсан цагт улам ихийг бүтээж, улам их амжилтанд хүрнэ гэдэгтээ итгэдэг.

Миний найзууд дотор үеийнхнээсээ тасарсан амжилтад хүрсэн хүн ч бий, үеийнхнийхээ хүрсэн амжилтад ч хүрээгүй явж байгаа хүн ч бий.

Би найзууддаа хайртай. Тэд ч бас ингэж боддог гэдэгт би итгэлтэй байна. Эрчүүдийн нөхөрлөлөөс авах ч юм бий, хаях ч юм бий. Гэхдээ л үргэлж нэгнийхээ төлөө байдаг болохоор бүх юм зөвддөг. Уухаас бусад дээр шүү дээ. Хэ хэ.

Найз гэдэг бол эрхэм хүн. Насан туршдаа найз байж чадвал бүр эрхэм. Хамтдаа амжилтад хүрвэл бүр сайн. Билл Гейтс, Пол Аллен нар, Сергей Брин, Ларри Пейж нар шиг мөнгөнд эвдэрдэггүй нөхөрлөл энэ дэлхийд зөндөө.

Нөхөрлөлөө эрхэмлэцгээе. Та нарыг түшиж тулах хүмүүс чинь гэр бүлийнхнээс чинь гадна анд нөхөд чинь шүү гэдгийг үргэлж санаж яваарай.

Мэдээллийн технологи миний амьдралд...

Л.Түдэв гуайн "Хорвоотой танилцсан түүх" гэдэг тун сайхан зохиол байдаг даа. Бага байхдаа зөндөө уншдаг байсан, хэдэн удаа уншсанаа ч мартчихсан байна. Би энд мэдээллийн технологи, компьютер гэдэг зүйлтэй хэрхэн танилцсан, тэдгээр зүйлс нь одоо миний амьдралд ямархуу үүрэг гүйцэтгэж байгаа тухай бичих гэж байна. Бас гарчиг дээрээ IT гээд тавьчихсан байгаа юм чинь тэр тухай бичих нь зүйн хэрэг гэж үзэж байна.

Компьютертэй танилцсан минь. 1-р ангид суралцаж байхад манай сургуульд Компьютер гээч зүйл ирэв ээ. Сургууль компьютерийн танхимтай болж байгаа гэнэ гээд л том ангийн хүүхдүүд шуугиад л, багш нар инээмсэглэл тодруулж гүйцгээгээд л. Тэгсэн чинь нэг өдөр хүүхдүүдийг компьютер тоглуулж байна гээд л хүүхдүүд гүйлдээд. Ангийн багш маань биднийг зохион байгуулалттайгаар тийш нь авч явлаа. Тэгсэн чинь хүүхэд болгоноос 1 төгрөг авч оруулж байв. Мөнгөө өгөөд орлоо. Тэр тоглоом нь одоо бодоход Puzzle маягийн тоглоом байсан санагдаж байна. Түүнээс хойш л компьютер гэдэг зүйл миний амьдралд эргэлт буцалтгүй орж ирсэн.
Дараа нь аавынхаа ажил дээр очсон чинь нарийн бичиг нь бичгийн машинаа болиод компьютер дээр ажлаа хийдэг болсон байв. Тэр нь Windows 3.11 үйлдлийн системтэй, 286 процессортой байсан байх. Принтер нь шивж хэвлэдэг, өрөөгөөр нэг дуу хадаадаг байлаа. Анх тэр үйлдлийн систем дээр л ажиллаж үзэж байлаа. Түүний дараа Windows 95 үйлдлийн системтэй 486 процессортой компьютер авсан. Ингээд л би ааваасаа персонал компьютер авч өгөхийг гуйж эхэлснээр нэг л өдөр гэртээ өөрийн гэсэн компьютертэй болов доо. Анхны тэр компьютер ч ярьдаг байсан бол "намайг өршөө" гэж хэлэхээр л болсон байсан даа. Оюутан болсон хойноо процессорыг нь бариад л сургуульдаа явдаг байлаа. Багшаараа юм заалгах гэж, тэрийг нь өөрийн компьютер дээрээ сурах гэсэн зорилготой. Одоо бол би компьютер дээр ажиллахгүйгээр 7-с дээш хоног тэснэ гэдэгтээ маш их эргэлзэж байна. Гадаадад, хөдөө томилолтоор явахдаа laptop-оо чирээд л явдаг. Донтой болсон гэж хэлэхэд хэцүү ч тийм байдалд дөхөж л байна.
Гар утастай танилцсан минь. Бас л үүнтэй танилцахад миний аав нөлөөлсөн. Аав минь ажлаасаа утас авлаа. Би түүнийг нь их судална. Удалгүй мөнгөө хурааж байгаад өөрөө нэг дугаар авлаа. Утас ч авав. Залуу хүний толгой сийрэг гэж, нэг их удалгүй гэрийнхнийхээ утас, телевиз, компьютертэй холбоотой бүгдийг өөрөөсөө хамааралтай болгосон байлаа. Би ч бас тэрүүхэндээ хөөрхөн бизнес гэж хэлэхэд хэцүү ч оюутан хүнд хангалттай мөнгө олдог ажил эрхэлдэг байсан болохоор мөнгөөр хангалуун гэхгүй ч дутагддаггүй, гэрээсээ хэрэглээний мөнгө авдаггүй оюутан байлаа. Тэгээд гар утсыг ч харин ч нэг сольж эхэлсэн дээ. Нэг утсыг 1-6 сар л барьдаг. Тухайн утасны эдэлгээ, таалагдсан байдал, мөн мэдээж үнэ ханшнаас нь болж барих хугацаа янз бүр. Үнэтэй авсан, шинээр нь авсан, олон үйлдэлтэй, өнгө үзэмж сайтай, эдэлгээ даахуйц утас бол 6 сар болох жишээтэй. Тэр үед Nokia 7110 утсыг авах гэж бүтэн 3 сар хүссэн гээд бодохоор бас л их сонирхолтой байж дээ. Одоо би 2 гар утас барьдаг. Удахгүй 3, 4 дэх утсыг авах зайлшгүй шаардлагатай болно гэдгийг мэдэж байна. Учир нь миний ажил тийм шаардлага тавьж байна.
Мэдээллийн технологи одоо миний амьдралд. Одоо бол миний амьдралд хамгийн том байр эзэлж, үүрэг гүйцэтгэж байгаа зүйл бол мэдээллийн технологи. Өдөр бүр компьютэр, интернетээр ажлаа хийнэ. Имэйл, чат бол байнгын хэрэглээ. Гар утсыг бол бүр ярилтгүй. Гар утасгүй ганц ч өдөр болж чадахгүй. Мөн гар утас, компьютер, интернет байхад би өлсөж үхэх байдалд орохгүй. Учир нь энэ 3-р мөнгө олж, энэ 3-р мөнгө үрж байна. Дэлхий дахинд одоо 2.5 тэрбум шахам хүн гар утас хэрэглэж, 1 тэрбум орчим хүн интернетээр зугаалж, гар утас, интернетийн компаниудын орлого өдрөөс өдөрт тэрбум тэрбумаар өсөж байна. Ийм байхад бид үүнээс хэрхэн хоцрох билээ дээ. Адилхан л хөл нийлүүлэн алхаж, ижил технологи эрхэлж байгаагийн хувьд бизнесийн орон зайг түрүүлэн харж, цаашдын амьдралдаа нэвтрүүлэх хэрэгтэй. Мэдээлэл бол мөнгө, давуу тал, өрсөлдөх чадвар. Тэрхүү мэдээллийн дамжуулахад мэдээллийн технологи хэрэгтэй. Ингээд бодохоор ямархуу чухал зүйл болох нь ойлгогдож байгаа биз ээ. Уншигч та ч энэ талаар санал нэгтэй байгаа биз ээ. Таныг өөрийн саналаа үлдээвэл би тун их баярлах болно.

Saturday, March 17, 2007

Та бид чухам ямар газар амьдарч байна вэ?

Та бид чухам ямар газар амьдарч байна вэ? Та энэ талаар нэг тунгаан бодож үзсэн үү? Ингэж асуухаар юу бичих гээд ийм сонин асуулт асуугаад байна гэж бодох байх л даа. Гэхдээ өөр байдлаар асуух арга алга байна даа.
Бид Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хотод амьдарч байгаа шүү дээ. Гэтэл зарим хүмүүсийн хийж буй үйлдэл, гаргаж буй авираас харахад хогийн саван (хогийн цэг ч байж магад) дотор байгаа юм болов уу, эсвэл уурын зуухан дотор байгаа ч юм уу, эсвэл бүр галзуугийн эмнэлэгт ч амьдарч байгаа мэт санагдах юм. Яагаад ингэж бодож байгаагаа тайлбарлая л даа.
1. Хогийн сав, хогийн цэг ч байж магад. Гудамжаар явж буй хүмүүс, машин дотор явж буй хүмүүс бүгд хогоо шууд ил хаядаг. Явган явж буй хүмүүс нь бохь, чихрийн цаас, ундааны сав, шил, тамхины иш болон бусад зүйлсийг шууд замын хажуугийн цэцэрлэг рүү чулуудчихдаг. Машинтай явж буй хүмүүс нь хог хаягдлаа машин дотроо зориулалтын саванд нь биш цонхоо онгойлгоод гадагш нь хаячихдаг. Тэгээд тэр хүмүүсийг харахаар юу ч болоогүй юм шиг амгалан төрхтэй царай гаргаад л инээгээд хээвнэг явж байх юм. Та нар боддоо, бид гэртээ яадаг билээ, хогоо барьж очоод хогийн саванд хийдэг шүү дээ. Гэтэл бидний амьдарч буй нийслэл хот маань та бидний л гэр шүү дээ. Гэтэл шууд л гадаа ил хог хаяж байна. Үүнийгээ больцгооё. Заавал хотын захиргаа энэ асуудлыг шийдэх гээд л, энд тэнд хогийн сав аваачиж тавиад л, дүрэм журам гаргаад л, торгоно барина гэж айлгах хэрэг байхгүй шүү дээ. Нийслэл хотын иргэн та бид л өөрсдөө ухамсарлаж, хогоо ил хаяхгүй, түр барьж яваад л эхний тааралдсан хогийн саванд, үгүй бол халаасандаа ч юм уу авч явж байгаад л гэртээ, ажил дээр, аль нэг байгууллагад орохдоо түүнийгээ хаяж байя. Ингэвэл бид цэвэрхэн хотод амьдрахаас гадна хавар, намрын хавсарганд нүүр, толгойдоо хогийн уут углуулчих гээд явж байдгаа болино шүү дээ.
2. Уурын зууханд амьдарч байгаа юу? Өвөл, хавар намрын цагт Улаанбаатар хотод амьдрах аргагүй боллоо. Өглөө босоход битүү утаа, үзэгдэх орчин хязгаарлагдмал. Гараад явахаар хоолой хорсож, ханиаж эхэлнэ. Ажлын 8 цагийг дуусгаж амжилгүй цагаан цамцны ханцуй, зах зэрэг ил гардаг хэсгүүд нь тас хар болно. Үүнээс болж өвлийн цагт өнгөлөг хувцас өмсдөг хүн алга боллоо. Аргагүй шүү дээ, ганц хоёрхон хоног өмсөөд угаагаад байхаар хувцас яаж тэсэхэв дээ, ямар дотуур хувцас, цамц зэрэг байгаа биш. Утааны асуудалдаа эргээд оръё. Амралтын өдрүүдээр хотоос гадагш 2, 3 цагийн хугацаатай гараад хот руу орж ирэхэд шууд хоолой хорсож, нулимс гоожиж эхэлнэ. Яг нэг гал асаах гэж удаан оролдсон хүн шиг. Намайг бага байхад 3, 4-р хороолол шиг сайхан газар байдаггүй байлаа. Тасганы овоо өнгөрөөд л ороод ирэхэд гэрэл гэгээ гэж нүд гялбам гэрэлтсэн газар байдаг байсан чинь одоо битүү саарал утаа. Юу ч харагдахгүй. Осолдохгүй замаа бариад явахад зорьсон газраа хүрнэ. Энэ бүхэн юунаас болж байна вэ? Гэр хороолол гэж хүн бүхэн хэлнэ. Энэ үнэн. Амьжиргааны түвшний ялгаатай байдал, хотжих хөдөлгөөн, зах зээлийн төвлөрлөө дагаад Монгол улсын хүн амын 47 орчим хувь нь нийслэлдээ төвлөрсөн. Хот байгуулалт, төлөвлөлтийн асуудал нь социализмын үеийн орос мэргэжилтэн ах нарын тогтмол өсөлттэй төлөвлөгөө, нийслэлийн үе үеийн удирдлагуудын газрын замбараагүй наймаа зэргээс болж бүрмөсөн мартагдсан Улаанбаатар хот маань өнөөдөр дэлхийд энэ байдлаараа үлгэр дуурайл болж, архитектур, public engineering чиглэлийн сургуулиудын сургалтад давтаж болшгүй алдааны кейс, сургалтын материал байдлаар ороход гайхах зүйлгүй болж байна. Уг нь энэ утааны асуудлыг хялбархан шийдэх боломж их байгаа шүү дээ. Цахилгаан түгээлтийн асуудлыг л зөв шийдээд, шөнийн цагт хямд тарифаар түгээхэд л утааны асуудал эрс багасна. Түүнээс утаагүй зуух ч гэдэг юм уу, илчлэг ихтэй түлш гэх мэт бол үүнийг шийдэх гарц биш. Мөн бас нэг арга нь гэр хорооллын хэсэг айлууд, гудамжаараа гэх мэт бүлгээрээ нийлээд ХЗХ байгуулаад (луйврын шинжтэй, өндөр хүүтэй биш, өмнөх нийгэмд байсан шиг харилцан туслалцах хоршоо байдлаар) мөнгөө нийлүүлээд, өөрсдийн газартаа хувийн байшин бариулаад ажиллаж болно шүү дээ. Ээлж ээлжээр эхлээд нэг нь байшинтай болоод, түүнийхээ төлбөрийг бага багаар хоршоондоо төлөөд, тэрхүү хуримтлалаар нь дараагийн хүн байртай болох гэх мэт байдлаар ажиллавал маш хурдан, хялбар шийдэх боломжтой. Нийслэлээс үүнд нь ямар байдлаар оролцох вэ гэвэл хаягжилт, кодлол, төвийн эрчим хүч, усны холболтыг л шийдэж өгөх хэрэгтэй. Бусдыг нь иргэд өөрсдөө хийнэ. Миний бодлоор энэ бол хамгийн үр дүнтэй арга. Та нарт өөр санаа байвал сэтгэгдэл үлдээгээрэй.
3. Галзуугийн эмнэлэгт амьдарч байна уу? Орой бүр телевизээр улс төрийн элдэв шоу, шар сонингуудаар элдэв төрлийн үнэн худал нь мэдэгдэхгүй шуугиан, мэдээллүүд, хорчин хүмүүсийн найруулсан хорны үр дүн, хордуулах үйл ажиллагааны тухай гэх мэт чих дөжирч, нүд эрээлжилмээр мэдээллүүд гарч байна. Улс төрийн элдэв шоу-г харахаар нэг бол би галзуурсан, нэг бол тэд галзуурсан гэх мэт сэтгэгдэл төрөх боллоо. Телевизийн сэтгүүлчид ч гэсэн, бүгд аль нэг намыг дэмжсэн, балиашигласан байдалтайгаар нэвтрүүлгээ ард иргэдэд хүргэнэ. Түүнийг нь сонсохоор бүр дургүй хүрч, бөөлжис цутгахыг нь яана. Одоо Монголд үйл ажиллагаагаа явуулж буй бүх телевизүүд бүгд тус тусдаа нэг намын харъяалалтай, түүнээсээ санхүүждэг. UBS, TV5, TV8, TV9, TM зэрэг нь МАХН, тэр дундаа төстэй нэртэй 3 нь бүр нэг гэр бүлийн мэдлийнх, бусад нь Ардчилсан намын лидер гэгдэх бизнесменүүдийн телевиз. Ингээд бодохоор мэдээллийн хамгийн хүчирхэг энэхүү хэрэгслийг эдгээр намууд ард иргэдийн тархийг угаах, өөрсдийгөө сурталчлах зорилгоор эзэмшиж байгаа нь тодорхой байна. Байдал ийм болохоор л ард иргэд бид чухам ямар газарт амьдраад байгаа нь тодорхой бус байна шүү дээ. Шар сонингуудын хувьд байдал бүр дэндүү. Хэн нэгний санаанаасаа зохиосон мэдээллүүд л шар сонингуудад хэвлэгдэж байна. Ямар ч баримт нотолгоо байхгүй, чанарын шаардлага хангахгүй. Жишээ нь: Таны үзэх ТВ гэдэг сонины саяхны нэг дугаарт арын нүүрэн дээр "Сая долларын үнэтэй хайр дурлал" гэсэн мэдээ байна. Түүн дээр Парис Хилтоны зургийг тавиад, дор нь "Парис Латиц. Грекийн тэрбумтны отгон охин" гээд биччихсэн байна. Дэлхийн хамгийн тэнэг, хамгийн алдартай шоучин, загвар өмсөгч, дуучин, жүжигчин, маш их мөнгөтэй энэ хүүхний талаар мэдэхгүй хүн гэж ховор байх. Ингэж бичсэнээрээ тэр сэтгүүлч, түүнийг хянасан редактор, хэвлэсэн сонин нь өөрийнхөө зиндааг илтгэж буй хэрэг. Түүнээс хойш би тэр сонинг дахиж аваагүй. Асуудалдаа эргэн оръё. Хэн нэгэн сэтгүүлчийн санаанаасаа зохиосон худал мэдээллүүд, аль нэг намын захиалгатай тархи угаах мэдээ, нэвтрүүлгүүд зэрэг нь биднийг мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан зомби маягийн хүмүүс болгох гэж байна хэмээн айдас төрүүлж байна. Телевизүүд нь олон нийтийн анхаарлыг татсан сонирхолтой хөгжилтэй шоу нэвтрүүлэг хийхгүй, зөвхөн гадны нэвтрүүлгийг дуурайсан, орчуулсан байдлаар гаргаж байгаа нь хичнээн ядмаг сэтгэхүйтэйг нь харуулж байна. Тэгээд бас түүнийгээ ч сайн хийчихгүй байгаа шүү. Орой үдэш гадуур явахаар согтуу хүмүүс орилж чарлан, уйлж дуулсан, хоорондоо зодолдсон, нэгнийгээ алсан, дээрэмдсэн байдалтай байх юм. Бас агуу ихийн дэмийрэлд автсан хүмүүс зурагт, радиогоор "Би бол Чингис хааны хойт дүр", "Хотынхоор нэрийг л Чингис гэж нэрлээгүйгээс бид ийм муу байдалтай байна", "Тэр хүн бол авилгалч, харин би бол насаараа төрийн байгууллагад ажиллаад цалингаасаа нэг ч төгрөг үрэхгүй хурааж байгаад, бас ах дүү нар, нутгийн хүмүүсийн дэмжлэгтэйгээр байшинтай болсон, хурдан удмын адуутай боллоо" гэх мэтээр эрүүл эсэх нь эргэлзээтэй ярилцлагууд өгч, хүмүүс тэдгээрийг нь худал гэдгийг мэдсээр байгаа хирнээ л өөр үзэх юм байхгүй болохоор аргагүйн эрхэнд үзэж, баясаж байна. Ингээд бодохоор нийслэл хот маань галзуугийн эмнэлэгтэй тун төстэй байдалтай байна.

Та бүхэн энэ талаар сайн бодож үзэцгээнэ биз дээ. Би баахан болохгүй бүтэхгүй, харанхуй саарал зүйлүүдийг л түүж аваад биччихлээ. Бухимдал төрүүлсэн бол хүлцэл өчье. Гэхдээ залуучууд бид эдгээр асуудлуудыг тодорхойлж, хоорондоо ярилцан, санал бодлоо хуваалцаж, гарсан шийдлийг нь нүүрэндээ галтай, нүдэндээ цогтой, гартаа бүлтэй, сэтгэлдээ тэнхээтэй, зоригтой, самбаатай, авхаалжтай залуус маань хэрэгжүүлэх л хэрэгтэй шүү дээ. Ийм үүднээс л, санаа төрүүлэх зорилгоор би энэ бүхнийг бичиж байна. Та бүхнийг энэ талаар саналаа үлдээвэл өчүүхэн би тун их баярлах болно.

Tuesday, March 13, 2007

Цастай өдөр

Өчигдөр шөнө орж эхэлсэн цас одоо хүртэл орсоор л... Энэ хавар ийнхүү 4 дэх удаагаа цас орж байна. Энэ хаврын цас урьд урьдынхаас их онцлогтой. Зөөлөн сэвсгэр, нэг орохдоо бүтэн өдөр орно, хайлахдаа удаан гэх мэт. Хаврын нар илч муутай гэдэг ч ирж буй цаг юм болохоор өдөртөө зам дээрхи цасыг хайлуулж, шалбаагтуулна. Шөнөдөө жавартай хонож нөгөө шалбаагыг нь хөлдөөнө. Өглөө нь толь шиг замаар мөлхөж өгнө дөө. Зарим нэг нь модон шаахай өмссөн Япон хүүхнүүд шиг шогшоод л, зарим нь гулгаж яваад л, машинтай хэд нь бие биетэйгээ золгочихгүйхэн шиг л мөлхөөд л. Өчигдөр орой харьж явахдаа Ус Цаг Уур, Орчны Шинжилгээний Газрын мэдээллийн самбараас "шөнөдөө цас орно, өдөртөө орохгүй" гэсэн мэдээллийг уншаад өглөө ч гайгүй байх юм байна даа гэж бодсон чинь өнөө өглөө харин сайхан нэвсийтэл орж байдаг байна шд. Тэгээд өглөө ажилдаа явахдаа нөгөө самбараа харсан чинь "өдөртөө цас орно" гэж өөрчлөгдсөн байлаа. Бодвол шөнө орох цасыг тээсэн үүл маань ирэх замдаа жаахан оройтоод үүрээр эхэлсэн болохоор өдөртөө үргэлжлэн орсоор байх бололтой. Оройтсон гэснээс, энэ их цас маань өвөл үзэгдээгүй. Шинэ жилийн баяр маань цасгүй болсныг та бүхэн санаж байгаа байх. Энэ өвөл орох ёстой байсан хэмжээгээрээ одоо орж байгаа юм шиг байна. Оройхон гараад ширүүхэн дайрна аа гэж.

Цас орсон өдөр та бүхэнд юу бодогддог вэ? Ингэж нэвсийтэл цас орсон өдөр надад гунигтай ч юм шиг, эсвэл тэс өөр дүүрэн баясалтай ч юм шиг сонин мэдрэмж төрдөг. Гудамжаар ганцаараа удаан алхмаар ч юм шиг. Будран орж буй цасан ширхгийн дор янз янзын юм бодон нүүрэндээ мишээл тодруулан алхах сайхаан. Гэтэл машиндаа суугаад зам руу олны урсгалд нийлэхэд л өөрийн эрхгүй хөмсөг зангидаж, биеэ чангалдаг болохоор цасанд бас дургүй. Гэхдээ л цас орсон өдөр надад шинийг хийх их хүсэл эрмэлзэл төрдөг. Шинэхэн цасан дээр өөрийн мөрөө анх гаргаж буй жаахан хүүхэд шиг л баясаж, бүхнийг шинээр эхэлмээр, анхлан мөрөө гаргамаар ирмүүн хүслийг төрүүлдэг.

Цас ороход би дуртай.

Saturday, March 10, 2007

Баасан гаригийн шөнийн солиорол

Баасан гаригийн шөнө. Бямба гариг болоод 32 минут өнгөрч байна. Би ийнхүү блог гээчийг үргэлжлүүлэн тэрлэж суухуй дор ирээдүйн амьдралынхаа талаар бясалган суужухуй. Миний одоо бясалгаж буй ирээдүйн амьдрал маань Бямба гаригт Найрамдал зуслангийн наад талд Баянголын аманд байрлах УБ Ски цанын бааз-д очин амралтаа өнгөрүүлэн, биеийн чилээг гаргаж, адреналинаа ялгаруулан, стрессээ тайлан, орой нь Говь сауны газар очин хүчилтөрөгчийн өрөөнд нүдээ анин хэвтэх төлөвлөгөөгөөр эхлэх бололтой. Өнөөдөр нэлээд хэдэн хүний төчнөөн тэмдэглэлийг уншлаа. Хүн бүр өөр өөрийн ертөнцтэй, өөр өөрийн өнгө аястай тэмдэглэл хөтөлж байна. Зарим нэг нь миний өдөржин бодоод ч олохгүй цэцэн цэлмэг үгсийг хэд хэдээр угсруулан хэрэглэж байхад нөгөө нэг нь зүгээр л өдөр тутмын амьдрал, үзэл бодлоо энгийн хар ярианы үгсээр илэрхийлж байх жишээтэй. Миний хувьд амьдрал маань яг нэг хэвийн биш ч бас янз бүр бололгүй л үргэлжилж байна. Өглөө 7-д босоод душ-д ороод, цайгаа уугаад, граш руугаа алхангаа мандаж буй нарыг ажиглан хийх ажлаа бодон, өөрөө өөртөө урам, сэтгэлийн дэм өгч, машиндаа суусан хойноо өөрийн дуртай рок, хип хоп, поп гэх мэт эсрэг тэсрэг урсгалуудаас тухайн өдөрт таарахыг нь зөнгөөрөө сонгон тавьж болох хамгийн чанга дууны түвшинд нь тохируулан боломжит дээд хурдаараа машин сүлжин ажилдаа ирнэ. Аа бас, заримдаа хороолол руу хамгийн хурдан явж болох ямар л зам байна, түүнийг сонгон хаазаа тултал гишгэж, машин сүлжин явах ч бас урамтай шүү. Энэ бүхний эцэст ажлынхаа өрөөнд ирэн, тухайн өдрийн ажлаа дэвтэр дээрээ цагтай нь төлөвлөж аваад, мэйлээ шалгасны дараа ажиллаж өгнө дөө. Яг нэг ажил хиймээр болоод онгод орсон үед ч ажлыг бол умалзуулж өгнө шүү дээ. Гэхдээ өнөөгийн Монголын хувьд бүх юмыг цаг минутаар нь төлөвлөхөд хэцүү үе бас байна. Учир нь нөгөө хүмүүс нь хамтрах тухайгаа төлөвлөөгүй бол миний төлөвлөсөн ажил хоцрох, эсвэл хойшлогдох гэх мэт хүндрэл учирч эхэлж байгаа юм даа. Ийнхүү миний ажлын өдөр эртдээ 23 цаг, дунджаар 01 цаг, оройдоо 03 цагт дуусах юм даа. Хэдэн ч цагт ажил маань дууссан өглөө нь эхэлдэг цагтаа л эхэлдэг, би ч босох цагтаа л босдог болохоор ажлын цаг тасарна гэдэг зүйл байхгүй нь даанч нэг сайхан.
Аливаа нэг өдрийн хувьд хамгийн сайхан мөч нь ямар мөч байдаг гэж та бодож байна? Миний хувьд нэг ажлыг гараасаа гаргах сайхан, түүнтэйгээ уулзахаар хороолол явах бүр сайхан, хамтдаа аль нэг газрыг зорингоо хорвоогийн элдэв явдлыг чадлынхаа хирээр шүүн тунгаан хэлэлцэж давхиж явах бүр илүү сайхан. Мэдээж энэ бүхэн аав ээжтэйгээ хамт юм ярилцангаа хоолоо идэж, санал бодлоо хуваалцан, харьд суугаа ахтайгаа утсаар ярих тэрхүү мөчүүдийг гүйцэхгүй ч миний хамгийн жаргалтай мөчүүдийн нэг юм.
Би ингэхэд яг ямар сэдвээр бичээд байгаагаа бас сайн ойлгохгүй байна. Сэтгэлээс ундран гарсан эмх замбараагүй үгсийг нэгэн цул болгож, эмхлэх гэж оролдож суугаа минь энэ.
Би сүүлийн 6 хоног маш их юм бодож, нэлээн стресстэй амьдарлаа. Энэ бүхнээ ярилцах гэтэл "завгүй байна, гадуур явж байна, өөр төлөвлөгөөтэй" гэх мэтээр firewall өмнө минь босгож байгаа учраас би бүр их зүйл бодож, шаналж байна. Удахгүй энэ бүхэн төгсөөсэй гэж залбирч байна. Саяхан болж өнгөрсөн Олон улсын Эмэгтэйчүүдийн баярт зориулан Хурд хамтлагийн энэхүү цоглог дууг эмэгтэйчүүддээ зориулъя аа. Миний сонсох хамгийн дуртай дуунуудын нэг юм шүү.

Rock'n Roll

Намайг хайрлаагүй бүсгүйчүүлд баяр хүргэе
Нарт орчлонд жаргаж явахыг ерөөе
Дурлахын сайхныг та нар минь анх мэдрүүлсэн
Дуулахаас илүү жаргалтайг мэдрүүлсэн
Уйлах шахам гуниж явсанаа нуухгүй ээ, би
Унаж тусан дурлаж явсанаасаа ичмээргүй байна
Хонгорхон хөөрхөн охидын сэтгэлийн салхинд хийссэн
Хориодхон насны гэгээн өдрүүд мандтугай
Хонгорхон хөөрхөн охидын сэтгэлийн салхинд хийссэн
Хориодхон насны гэгээн өдрүүд мандтугай

Намайг хайрлаагүй бүсгүйчүүлд баяр хүргэе
Нарт орчлонд жаргаж явахыг ерөөе
Ертөнцийн хүүхнүүдийн ааш аягыг анх мэдрүүлсэн
Ерөөсөө дурлал хэцүү байдгийг үзүүлсэн
Тунгалаг гэгээн хайрандаа үнэнч байж чадсан
Туяхан гоо бүсгүйн бардам аашийг би биширсэн
Хонгорхон хөөрхөн охидын сэтгэлийн салхинд хийссэн
Хориодхон насны гэгээн өдрүүд мандтугай
Хонгорхон хөөрхөн охидын сэтгэлийн салхинд хийссэн
Хориодхон насны гэгээн өдрүүд мандтугай
Уйлах шахам гуниж явсанаа нуухгүй ээ, би
Унаж тусан дурлаж явсанаасаа ичмээргүй байна
Хонгорхон хөөрхөн охидын сэтгэлийн салхинд хийссэн
Хориодхон насны гэгээн өдрүүд мандтугай
Хонгорхон хөөрхөн охидын сэтгэлийн салхинд хийссэн
Хориодхон насны гэгээн өдрүүд мандтугай

Би өөрийн дурлаж явсан, хайрлаж явсан, харж явсан, шохоорхож явсан, эргүүлэх гэж оролдож явсан, эргүүлж байсан тэр бүх бүсгүйчүүлдээ дээрх дуунд гардагчлан баярлаж явдагаа хэлмээр байна. Та нар минь байгаагүй бол би энэ хорвоогийн гоо үзэсгэлэн, сайхан бүхнийг анзаарахгүй явах байсан гэдэгтээ эргэлзэхгүй байна. Мөн та бүхэн байсан учраас л би одоо амьдарч, энэ ажлаа хийж, бодож байгаа бүхнээ бодож, төсөөлж байгаа ирээдүйгээ төсөөлж байна. Энэ бүхний чинь төлөө та бүхэндээ чин сэтгэлээсээ талархал илэрхийлье. Та нартаа бүгдэнд чинь одоо ч хайртай хэвээрээ шүү.

Thursday, March 8, 2007

Март 8 болон түүний өмнөх өдөр

Манай Монголчууд баяр наадамд их дуртай хүмүүс юм байна. Би өмнө нь энэ тухай сонсож байсан боловч нэг их тоодоггүй байж. Харин 3 сарын 7-ны өдөр л үүнийг урьд урьдынхаас илүү мэдэрлээ, ойлголоо. Мартын 8 гэж бидний нэрлэдэг уг баяр маань "Эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах олон улсын өдөр" гэсэн нэртэй. Гэтэл сүүлийн үед энэ баяр эмэгтэйчүүдийн баярын өдөр болж, бүр амралтын өдөр хэмээн хуульчлагдаж, эмэгтэйчүүд маань энэ өдөр эрхээ хамгаалан тэмцэж, өөрсдийн дуу хоолойгоо илэрхийлэхээс илүү ажлын газар, хамт олон, найз нөхдөөрөө нийлэн тэмдэглэх нэрээр шоудан цэнгэж, архидах боллоо. Уг нь энэ өдөр нь анх 19-р зууны дунд үед буюу тодруулбал 1857 онд Америкийн нэгэн үйлдвэрийн эмэгтэй ажилчид өөрсдийн цалин хөлсийг нэмэх, ажлын цагийг богиносгох зэргээр эрхээ хамгаалан тэмцэж эхэлснээр түүхэнд бичигдсэн байх юм. Мөн манай Монголд энэ өдрийг эмэгтэйчүүдээс илүү эрчүүд нь түлхүү тэмдэглээд байх шиг. Гадуур улаа бутарсан хацартай, дуниартсан харцтай эрчүүд тэнтэр тунтар алхан явж, үс нь сэгсийсэн, энгэр нь задгай, шүлс нь гоожсон, тэвэрт нь байгаа баглаа цэцэг нь архины үнэрт гундчихсан эмэгтэйчүүд явж байгаа харагдах юм. Арай ч дээ, эмэгтэйчүүд минь өөрсдийнхөө эрхийг хамгаалан тэмцэх өдрөө архи ууж, нөхөртөө агсан тавьж, хүүхдүүдээ айлгаж ичээн өнгөрүүлэх гэж дээ. Ингэж эрхээ хамгаалан, үзэл бодлоо илэрхийлж байгаа хэрэг үү. Уг нь бол энэ өдөр төр засгийн байгууллага, эрх мэдэлтнүүдэд өөрсдийн эрх ашгийн төлөө мэдэгдэл хүргүүлэх, эрхээ хамгаалуулахын төлөө тэмцэх, нийгэмд тустай үйл ажиллагаа буюу нийгмийн эмзэг давхаргын эмэгтэйчүүддээ туслах, хорих ангид байгаа амьдралдаа алдаж эндсэн нэгнийгээ сэтгэл санаагаар дэмжих, засарч хүмүүжихэд нь нөлөө үзүүлэх гэх мэтээр өөрсдийнхөө дуу хоолойг бусаддаа хүргэж байх ёстой баймаар. Энэ бүхнийг удирдан зохион байгуулж байх учиртай Монголын Эмэгтэйчүүдийн Холбоо, төрөл бүрийн төрийн бус байгууллагууд хаачсан бэ? Сүүлийн үед энэ Монголын Эмэгтэйчүүдийн Холбоо гэдэг байгууллагын нэр ер дуулдахаа байлаа. Татан буугдсан бололтой. Тийм бол өөр хэн нэг сэргэлэн хүүхэн уг боломжийг ашиглан энэ холбоог дахин байгуулах боломжтой шүү дээ. Харин энэ өдөр эрчүүд бидний хувьд эхнэрээ, найз охиноо, сүйт бүсгүйгээ, ээжийгээ, эгчийгээ, дүүгээ дэмжиж, тэдгээр хүмүүстээ хайртайгаа илэрхийлж, өөрсдийн хийсэн хоол, бэлгээр баярлуулж байх хэрэгтэй юмсан.
3-р сарын 7-ны орой Улаанбаатар хотын бүх л зоогийн газар, бар, цэнгээний газруудаар суудал байхгүй, битүү хүнтэй байсан. Мөн л нилээн хэдэн эмэгтэйчүүд эрүүлжүүлэхэд очсон сурагтай. Одоо удахгүй 10 хоногийн дараа Цэргийн баяр болно. Мөн л далимдуулаад баахан архидаж, шоудах байх даа. Энэ их баяр цэнгээнээс залхаж байна шүү. Улсаа хөгжүүлэх, өөрсдийгөө хөгжүүлэх, баялгийг бүтээх тал дээр санал санаачлага байхгүй, зөвхөн л амрах, цэнгэх сонирхолтой болсон шиг. Миний хувьд шоудах үе зөндөө байсан, хангалттай. Одоо болсон, ирээдүйгээ бодох цаг ирсэн байна. Нэг их гэгээрсэн хүн шиг байна уу, гэхдээ ингэхгүй л бол болохгүй болсон цаг шүү дээ. Ахан дүүс минь, өөрсдийнхөө төлөө, гэрэлтэй гэгээтэй ирээдүйг босгож, түүндээ амьдрахын төлөө одооноос тархиа гашилгаж, биеэ зовоож амьдарцгаая.

Tuesday, March 6, 2007

Аялгуу сайхан Монгол хэлийг хэрхэн ашиглаж байгаа тухай

За, өнөөдөр та бүхэнд амласан ёсоороо Монгол хэлийг Монголчууд хэрхэн ашиглаж байгаа тухай бичиж байна.
Өнөөгийн Монгол залуус эх сайхан Монгол хэлээ ашиглах гэж алж байна. Үгсийн сан нь тийм муу юм уу, эсвэл сэтгэхүй нь тийм хязгаарлагдмал хүрээнд орчихсон юм уу, бүү мэд. Нөхөд өө, та бүхэн дараах жишээнүүдийг хараад өөрсдийн санал дүгнэлтээ үлдээгээрэй.
Жишээ №1. Ноён Quiza гэдэг дуучны үгийг нь зохиож, Дуучин Д.Болд дуулж хит болгосон "Нүд чинь хайр харуулна" гэдэг дуу байна. Энэ дуу эхлэнгүүт л "Чиний надад хэлсэн үгний хоолойны ДУУ" гэсэн хэсэг явдаг. Та нар сайн бодоод үзээрэй. Уул нь "хоолойны өнгө" гэж баймаар байгаа юм. Дараа нь "Чиний ИНЭЭСЭН яриа чинь" гэж үргэлжлэнэ. Бас л ойлгомжгүй.
Жишээ №2. Бас Дуучин Д.Болдын дуулсан, ганцаарчилсан уран бүтээлийнх нь анхдагчийн нэг, тухайн үедээ маш хүчтэй хит болсон "Зөвхөн чам руу" гэдэг дуу байна. Дуу эхлэнгүүт "Чамайг БИ явсны дараа" гэсэн хэсэг явна. Нэлээн ойлгомжгүй өгүүлбэр байгаа юм. Зөвхөн энэ 2 жишээнээс үзэхэд өгүүлбэр дэх үгийн байрлал, өгүүлбэрийн бүтэц гэдэг зүйлийг ерөөсөө мартсан байна. Quiza зэрэг улсууд англи хэлээр ярихдаа үгийн байрлалаа иймэрхүү байдлаар сольж ярьдаггүй байх гэж бодож байна. Монголоос бусад хэлэнд ингэж байрлал сольсон тохиолдолд ойлгоход маш хэцүү, бараг ойлгогдохгүй болдог шүү дээ. Монгол хэлний яаж ч ярьсан ойлгогддог чанарыг ашиглан ийнхүү эх хэлээрээ тоглож болохгүй шүү дээ. Бас ФМ радио-н хөтлөгч нар гэж ярианы чадвар тун тааруу хүмүүс байна. Өгүүлбэр болгоныг "байгаа" гэж дуусгадаг. "Өнөөдөр манай нэвтрүүлгээр та бүхэн сүүлийн үеийн хит дуунуудыг сонсох ёстой БАЙГАА". Монголчууд аа, бид л эх хэлээ хайрлахгүй бол өөр хүн бидний өмнөөс хайрлахгүй шүү дээ. С1 телевизээр "Миний Монгол хэл" гэдэг нэвтрүүлэг цацагдаж байгааг та бүхэн үзэж байгаа юу? Энэ нэвтрүүлгээр бусад телевизүүдээр гарсан нэвтрүүлгүүдэд гарсан алдаа, улс төрчид, олны танил хүмүүсийн ярилцлага, хэлсэн үгэнд нь гарсан алдаануудыг түүж, шүүмжилдэг нэвтрүүлэг юм. Уг нэвтрүүлэг нь цаг үеэ олсон, тун хэрэгтэй нэвтрүүлэг гэж би хувьдаа тоодог юм. Мөн их, дээд сургууль төгссөн шинэ залуу ажилтнууд маань бичиг баримт бэлдэх, зөв бичих гэх мэтийн чадвар муутай байна. Сангийн яаманд ажилд орсон шинэ ажилтныг дарга нь "Албан бичиг төлөвлөөд ир" гэсэн үүрэг өгсөн чинь нөгөөх нь"Дарга аа, Word дээр бэлдэх үү, Excel дээр бэлдэх үү?" гэж асуусан тухай онигоо байдаг. Энэ мэтээр сонссон хүний чих нь улайж, санаа нь зовмоор зүйлс маш их сонсогдож байна. Ялангуяа сүүлийн 5 жилд энэ байдал хэрээс хэтэрлээ. Та бүхэн энэ талаар юу гэж бодож байна? Энд саналаа үлдээвэл би их баярлах болно шүү.

Monday, March 5, 2007

Ажлын нэг өдрийн төгсгөл

Өнөөдөр шинэ 7 хоногийн ажлын эхний өдөр. Одоо Улаанбаатарт 20:40 болж байна. Өнөөдөр ч нэлээн ачаалалтай ажлын өдөр байлаа. Албаны болон амины ажлууд гэж их байна шүү.
Гадаа ямар хүйтэн байна аа, машинаа 30 минут орхиход л хөрчих юм. Гэхдээ зүгээр ээ, хурдан халчихдаг юм. Ер нь өвөл машинаа унадаггүй хүмүүсийг би гайхдаг юм. Учрыг нь асуухаар хүйтэн машинд суух гэж хэцүү шүү дээ гэсэн хариу өгдөг. Тэгсэн хэрнээ такси барих гэж бүтэн цаг гадаа зогсоод хөлдөж үхэх дөхлөө гээд байдаг. Машин халаахад 10-20 минут л болно шүү дээ. Хаанаас ч билээ, нэг сэтгүүлээс машиныг асаагаад аль болох удаахгүй хөдөлж байвал сайн, хурдан халдаг гэж уншсан санагдана. Бас нэг шалтгаан нь халтиргаа гэж тайлбарладаг. Хүн өөрөө хичээгээд зайгаа бариад болгоомжтой явахад гайгүй шүү дээ. Ер нь тэгээд хүн өөртөө тохилог, тухтай байдлыг үүсгэх гэж, ажил амжуулах гэж, бас бус олон шалтгааны улмаас машин авч унадаг гэж ойлгодог. Тийм байж түүнийгээ эдлэхгүй байх нь утгагүй хэрэг гэж би ойлгодог. Та бүхэн өөрсдийн санал сэтгэгдлээ чөлөөтэй үлдээж болно шүү.

Би хэдэн нөхөдтэйгээ оройн цагаар сууж, бизнесийн төсөл, баримт бичиг бэлдэж байгаа, сүүлийн 1 сарын хугацаанд. Эхнээсээ амжилт гарч л байна. Гэхдээ дуусах болоогүй байна аа. Ер нь шөнийн 1 цагт харих гэдэг бол хэвийнүзэгдэл болсон шүү. Бас өдөрт 5-6 цаг унтах бол хийж бүтээх ид насандаа яваа залуу хүнд хангалттай гэж ойлгож байгаа. Одоо ингээд махран зүтгэж ажиллаад, тодорхой амжилтанд хүрчихсэн байхад гэр бүлтэй болсон тохиолдолд гэртээ бага цаг зарцуулж байгаа талаар маргаан үүсэхгүй, мөн бусад зүйлст санаа зовох зүйл арай бага байх болов уу гэсэн үүднээс өөрийгөө зөвтгөж, биеэ зовоон зүтгэж байна даа. Та бүхэн энэ талаар надтай санал нийлж байгаа гэдэгт найдаж байна. Ер нь би гэр бүлийн тайван, тухлаг, хангалуун амьдралыг л хүсдэг. Тийм амьдралыг босгохын төлөө өөрийн зүгээс чадах бүхнээ хийх болно гэдгээ ирээдүйн эхнэртээ, хүүхдүүддээ амалж байна. Гэхдээ энэ нь одоо тийм биш байгаа гэсэн үг биш шүү. Одоо байгаагаасаа илүү, аав ээжийнхээ босгосон амьдралаас илүүг босгож байж л тэднийхээ санааг амар байлгана шүү дээ.
Сониноос, би ойрын хугацаанд өөрийн хувийн амьдралын алс хэтийн төлөвлөгөөгөө нэг шатаар ахиулах алхам хийхээр бэлтгэж байгаа. Бүтэмжтэй болсон хойно нь дуулгана аа. Бүтэмжгүй болвол хэлэхгүйгээр шийдсэн, ;-) Хариуг нь энэ 7 хоногийн сүүлээр хэлнэ ээ.
Үа, би ч өнөөдөр эрт харьж амарсан нь дээр юм шиг байна. Ээж минь утасдаад, ирж хоолоо ид, дараа нь ажилла гээд байна. Удахгүй Март 8 болох гэж байгаа, наана нь ямар нэгэн байдлаар санааг нь зовоохгүй юмсан гэж бодож байгаа. Өнөөдрийн ажил маань ч ерөнхийдөө дуусах тийшээ хандаж байна. Харьж хоолоо идчихээд сайхан амарна аа.
Маргаашийн бичлэгийг бүхэлд нь орчин цагийн Монгол хэлний хөгжил, хүмүүс хэрхэн эх хэлээ буруу ашиглаж байгаа талаар зориулах болно. Та бүхэнд энэ талаар хэлэх зүйл байвал санал сэтгэгдэл байдлаар үлдээж болно шүү. Нээлттэй.

Та бүхэн сайхан амарцгаагаарай.

Start of my Blog

Dear all,

Today's Monday. When I wake up this morning and see through my room's window, there's sun rising. I remember this song "What a Wonderful World" Louis Armstrong.

За за, үргэлжлүүлье. Би өнөөдрөөс эхлээд өөрийн гэсэн блог-той боллоо. Уул нь Google дээр өөрийн гэсэн блог нээсэн ч ямар хаягтай, ямар нууц үгтэйг нь мартчихсан байна. Тэгээд л энд нээж байгаа минь энэ. Тэгээд ч бас энэ host-с нэлээн хэдэн монгол хүмүүсийн блог уншсан болохоор ер нь гайгүй таалагдаж байсан юм.

Өнөөдөр өглөө хот маань урьд урьдынхаас арай гайгүй утаа багатай байлаа. Ямартаа л дээр хэлсэнчлэн нар мандаж байгаа нь харагдаж, нарны туяаг олж харах вэ дээ. BBC Улаанбаатар хотыг маань дэлхийн хамгийн хорт утаатай хотоор шалгаруулахад МУ-ын Ерөнхий сайд М.Энхболд "BBC яагаад ингэж дүгнэх болсон талаар судлуулахаар хүнд үүрэг өгсөн байгаа, удахгүй хариу нь гарна" гэж хэлсэн байх юм. Их тэнгэрт утаа бага байдаг нь ч үнэн л байх, гэхдээ ажилдаа явах гээд ХААИС-ийн гүүрээр наашаа орж ирэхэд шууд хоолой хорсдог шүү дээ. Тэнд хонох битгий хэл уулын орой руу 3 цаг алхаад буугаад ирэхэд л хоолой хорсдог шүү д. Энэ гэр хорооллынхны байгаа орчин, гаргаж байгаа утаа гэж хэрэг алга. Цагаан сарын шинийн 1-ний өглөө тэнгэр ямар байгааг харах санаатай цонхоороо шагайсан боловч юу ч харагдсангүй. Харин ТВ-р тэнгэр хангай сайхан байлаа гэж Чойжамц хамбыг ярихыг нь сонслоо. хэ хэ, утааны талаар арай их ярьлаа. Гэхдээ л дэндүү байгаа нь үнэн шүү дээ.

Үр хүүхдийнхээ ирээдүйн талаар л одооноос санаа зовж байна. Би хүүхэдгүй л дээ, гэхдээ энэ утааны хэмжээ хүний ген-д нөлөөлөхөөр болж байна гэдгийг сонсоод маш их санаа зовж байна. Ямар нэг арга олно доо, гадна байж байгаад ирдэг ч юмуу.

Дээр англиар бичихдээ алдаа гаргасан бол уучлаарай. Би бичгийн англи хэлэндээ жаахан тааруу. Бага багаар сайжирч л байна. Уншихдаа харин гайгүй шүү. Ямар ч байсан өөрийгөө тэгж боддог юм. Юм мэддэг хүний хажууд ч ичмээр дамшиг даа.

Өглөө уламжлал ёсоор 4-р хороолол явсан боловч өнөөдөр амрахаар шийдсэн бололтой гарч ирсэнгүй. Өдөр 12 цагт утсаа асааж байна лээ. Хол газар явсан хүн жаахан амарсан нь дээр байх гэж бодож байна. Би нэг юм бодож байгаа, тэрийгээ тун удахгүй задлана аа. Surprise болж чадах нь уу, үгүй юу сайн мэдэхгүй байна. Гэхдээ гол агуулгыг нь урьдчилаад задалчихсан шахуу болохоор. ;)

За, өнөөдрийн блог-г үүгээр цэглэдэг юм уу даа. Хамгийн сүүлд хэлэхэд орчин цагийн монгол хэл гэж бас хүн ичмээр юм болох гээд байдаг. Намайг л 10 жилдээ монгол хэл үзэж байхад арай өөрөөр л заадаг байсан санагдах юм. Одооний хүүхдүүдийн бичгийн хэл, бас ярианы хэл гэж байхгүй болсон бололтой. Ер нь хүүхдүүд ч гэлтгүй надаас ганц нэг насаар ахмад хүмүүс хүртэл бичгийн алдааг байнга гаргаж байна. Манай ажилтнуудын бэлдсэн танилцуулга, албан бичиг, материалууд гэж бас л хэцүү юм заримдаа байх юм. Би монгол хэлний багш болсон бол ч боож үхэх байсан байх даа. Би энэ тухай баримттай шүүмжлэл бичнэ ээ.

За түр баяртай, болж л өгвөл өдөр болгон уулзаж байхыг хичээнэ ээ.